Καλικάντζαροι: Οι επισκέπτες των Εορτών - Φωτεινή Ζαχαριουδάκη

Από την παραμονή των Χριστουγέννων έως τα Θεοφάνια ανεβαίνουν στη Γη τα Καλικαντζαράκια, (ονομασία που προέρχεται από το επίθετο «καλός» και το «κάνθαρος»), άσχημα και τριχωτά πλάσματα  που ζουν ανάμεσά μας για 12 ολόκληρες ημέρες και παίζουν σημαντικό ρόλο στα ήθη και έθιμα αυτών των ημερών. 

Προέλευση 

Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, Καλικάντζαροι γίνονται όσοι έχουν γεννηθεί το 12ήμερο γιατί η σύλληψη τους έχει γίνει την ίδια ημέρα με τον Χριστό. 

Η ύπαρξη των καλικάντζαρων είναι βέβαια γνωστή από τα αρχαία χρόνια, ως «Κήρες» δηλαδή ψυχές που κατοικούν στον Άδη. Στην γιορτή των Ανθεστηρίων πίστευαν ότι οι πύλες του κάτω κόσμου παρέμεναν ανοικτές και έτσι τα δαιμόνια έβγαιναν για να πειράξουν τους ανθρώπους. 

Που ζουν 

Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση  επειδή τα  καλικαντζαράκια ζηλεύουν τον επάνω κόσμο, κρατούν ένα τεράστιο πριόνι και πριονίζουν όλο τον χρόνο το δέντρο που κρατά τη Γη, για να πέσει και να καταστραφεί ο επάνω κόσμος . Όταν όμως πλησιάζουν τα Χριστούγεννα αφήνουν μισοκομμένο το δέντρο και ανεβαίνουν στη Γη  για να πειράξουν τους ανθρώπους. Όταν επιστρέφουν το δέντρο έχει αποκατασταθεί και αρχίζουν πάλι από την αρχή να πριονίζουν μέχρι τα επόμενα Χριστούγεννα. 

Οι καλικάντζαροι, είναι κακά και πονηρά όντα αλλά δεν μπορούν να κάνουν κακό στους ανθρώπους. Τρυπώνουν στα σπίτια από την καπνοδόχο και τα κάνουν άνω κάτω. Ρίχνουν το αλεύρι, τη ζάχαρη, λερώνουν τα φαγητά με τις ακαθαρσίες τους, σπάνε τα γυαλικά και ότι άλλη σκανταλιά μπορούν να φανταστούν. 

Οι καλικάντζαροι φεύγουν από την επιφάνεια στις 5 του Ιανουαρίου με τον αγιασμό των νερών.

Σύγχρονη εποχή 

Στην εποχή τους η θέρμανση των σπιτιών γίνεται με τους μορφές (ηλεκτρικές θερμάστρες, air condition, αερόθερμα, θερμοπομποί)  ενώ τα τζάκια επιτελούν για τον περισσότερο κόσμο, διακοσμητικό ρόλο. 

Άραγε από που θα τρυπώσουν τα καλικαντζαράκια για να κάνουν τους τρέλες τους ή μήπως δεν ζηλεύουν πια τον επάνω κόσμο;

Ζαχαριουδάκη Φωτεινή