Συνέντευξη με τη λογοτέχνιδα Μάρθα Κανάρη - ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

 

Ο «ΚΕΦΑΛΟΣ - Το Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς» έχει ξεκινήσει μία νέα δράση με τίτλο: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ» (ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ 4ο ΤΟΜΟ γίνονται δεκτές έως τις 31/12/2020 - ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ: ΕΔΩ) και προσκαλεί όλους τους Λογοτέχνες, Ποιητές και Συγγραφείς να συμμετάσχουν σ' αυτήν. Σκοπός της εν λόγω δράσης είναι η προβολή μέσω αφιερωμάτων και συνεντεύξεων των σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών, Ποιητών και Συγγραφέων, είτε έχουν εκδώσει κάποιο βιβλίο είτε όχι και η δημιουργία του τέταρτου τόμου της «Εγκυκλοπαίδειας των Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών», η οποία έχει συσταθεί σε μία ανεξάρτητη ιστοσελίδα με τη μορφή ηλεκτρονικών τόμων και την έκδοση δωρεάν e-book.

Στη σημερινή μας παρουσίαση στα πλαίσια της δράσης: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ», θα σας παρουσιάσουμε τη λογοτέχνιδα, Μάρθα Κανάρη, η οποία συμμετέχει στην «Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών» και απάντησε στις ερωτήσεις του Δημοσιογράφου, Λογοτέχνη και Εκδότη του Περιοδικού Κέφαλος, κ. Πλούταρχου Πάστρα, για το λογοτεχνικό της έργο, τα βιβλία και τη λογοτεχνία. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΜΑΡΘΑ ΚΑΝΑΡΗ

1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία, ποιος θα ήταν αυτός;

Η λογοτεχνία δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα ταξίδι του μυαλού σε έναν φανταστικό κόσμο, ο οποίος υποχρεωτικά συνυπάρχει και συνδιαλέγεται  με τον πραγματικό,  γιατί εν τέλει σε αυτόν απευθύνεται και αυτόν επιδιώκει να προσεγγίσει.

2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο άνθρωπο;

Η λογοτεχνία ωθεί τον αναγνώστη στη μύηση ενός κόσμου τον οποίο δεν έχει ζήσει αλλά ίσως να ήθελε πάρα πολύ να το κάνει. Αφενός για να βιώσει το μέγιστο του ονείρου και των συναισθημάτων που μπορεί αυτός ο κόσμος να του προσφέρει κι αφετέρου για να βιώσει τη μεγαλύτερη μορφή ενσυναίσθησης που μπορεί να γευτεί. Αυτός ίσως να είναι και ο μοναδικός τρόπος να οδηγηθεί προς την κάθαρση και να λυτρωθεί από τα δικά του πάθη.

3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;

Είναι αλήθεια πως στις μέρες μας η ποίηση δεν κατέχει τη θέση που πραγματικά θα της άξιζε κι έχει κατά πολύ περιθωριοποιηθεί. Το γεγονός αυτό κατά την ταπεινή μου άποψη οφείλετε σε τρεις κυρίως λόγους:

Α) Στην εξέλιξη της τεχνολογίας και στην μεγάλη ταχύτητα κατά την οποία διοχετεύονται οι γνώσεις και οι πληροφορίες  στον άνθρωπο. Το γεγονός αυτό αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα ενασχόλησης του με την ποίηση, η οποία σαφώς απαιτεί χρόνο, συγκέντρωση και κατά πολύ ενσυναίσθηση. 

Β) Στην εμφανή  αλλοτρίωση των αξιών. Η ποίηση η οποία αποτελεί μέσο προώθησης αξιών και προϋποθέτει κυρίως ευαισθησία δεν είναι μάλλον προτιμητέα. 

Γ) Στους ίδιους τους ποιητές οι οποίοι κατά τον Κώστα Κουτσουρέλη παρέλαβαν μια γλώσσα οικουμενική και έφτιαξαν απ’ αυτήν ένα ακαταλαβίστικο ζαργκόν, απρόσιτο στο κοινό.

Όσον αφορά το μέλλον της ποίησης... δεν θέλω να απαισιοδοξώ, αλλά πολύ φοβάμαι πως εάν δεν πάψει να είναι ναρκισσιστική και να υπηρετεί τον ίδιο τον ποιητή ως πραγμάτωση ενός δικού του χόμπι, θα είναι δυσοίωνο. Πρέπει να έχει σκοπό, στόχο και να απευθύνεται στο κοινό για να είναι προσιτή και να έχει κάτι να δώσει.

 

4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;

Η ποίηση για μένα είναι θάνατος και ανάσταση. Όταν γράφω ,ζω μια κατάσταση στον υπέρτατο βαθμό. Με ακουμπάει τόσο βαθιά , που είναι αδύνατον να μην πονέσω, να μην κλάψω, να μην πενθήσω. Κι αφού γίνει αυτό και ολοκληρωθεί η δημιουργία επέρχεται μετά η ανάσταση! Μέσα από τη γραφή απελευθερώνομαι... λυτρώνομαι...κι  αν μπορέσω να μεταλαμπαδεύσω  το είναι μου και να ακουμπήσω έστω και μια ψυχούλα, τότε η δική μου ανάσταση μπορεί για κάποιον άλλον να σημάνει επανάσταση!

5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;

Ξεκίνησα να γράφω από 8 χρονών, άγαρμπα και εν εξελίξει. Ο πατέρας μου μετά από μια σπάνια πάθηση των ματιών, απώλεσε οριστικά την όραση του και ήταν μόλις 40 χρονών... μπορεί και πιο μικρός. Ήταν ο άνθρωπος που καθότανε δίπλα μου και διαβάζαμε παρέα, αναλύαμε λέξεις και αριθμούς. Έπρεπε λοιπόν ξαφνικά να μου μιλά κι εγώ να γράφω αυτά που μου έλεγε. Κατάλαβα τότε τη δύναμη του γραπτού λόγου, την αιωνιότητα ίσως που κρυβόταν μέσα στις λέξεις του... Άρχισα τότε να κρατώ ημερολόγιο και να γράφω…

6. Γιατί γράφετε;

Γράφω γιατί μάλλον έχω κάτι να πω... γιατί μέσα από τη γραφή λυτρώνομαι, απελευθερώνομαι, νιώθω σαν μικρός επαναστάτης που τολμάει να τα βάλει με το κατεστημένο και τη βολεμένη μας ύπαρξη... Όπως ανέφερα και πιο πάνω, αν μπορέσω να μεταλαμπαδεύσω  το είναι μου και να ακουμπήσω έστω και μια ψυχούλα με τις αλήθειες μου, τότε η δική μου ανάσταση μπορεί για κάποιον άλλον να σημάνει επανάσταση, κι αυτό είναι για μένα το μεγαλύτερο κέρδος. 

7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας; 

Πηγή έμπνευσης αποτελούν τα πάντα, σε έναν κόσμο που υπάρχει παντού...

Ένα γεγονός στην καθημερινότητα μου, στο σπίτι ή στο χώρο εργασίας μου, κάτι που συνέβηκε σε μια φίλη ή σε ένα δικό μου άνθρωπο, καταστάσεις και γεγονότα στον κόσμο, ένα λουλούδι, μια πέτρα, ο αέρας, η θάλασσα, το χώμα, το χαλίκι...

8. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;

Είναι στιγμές που νιώθω πως με έχει κερδίσει η ποίηση, μα  εκεί που λέω πως είμαι στο στοιχείο μου, ξαφνικά γράφω κάτι πεζό και με συνεπαίρνει τόσο πολύ  με αποτέλεσμα να αλλάζω γνώμη. Ασχολούμαι λοιπόν παράλληλα, τόσο με την ποίηση, όσο και με την πεζογραφία...

9. Μιλήστε μας για το λογοτεχνικό σας έργο.

Τίποτα σπουδαίο... ωριμάζω ακόμη.  

Πρώτη μου επίσημη συγγραφική δουλειά, το παιδικό παραμύθι «Όταν η αγάπη βασιλεύει».

Γράφω επίσης στίχους , πολλοί από τους οποίους  μελοποιήθηκαν κι έγιναν τραγούδια. 

Έχω γράψει παράλληλα άρθρα, μικρά διηγήματα και ποιήματα, τα οποία δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς σε ιστολόγια και άλλες  διαδικτυακές πλατφόρμες.  

Σε εξέλιξη βρίσκεται επίσης ένα μυθιστόρημα το οποίο δημιουργώ παράλληλα με έναν παλιό κι αγαπημένο συμμαθητή μου.

10. Πείτε μας λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο που έχει τίτλο: «ΟΤΑΝ Η ΑΓΑΠΗ ΒΑΣΙΛΕΥΕΙ».

Το παραμύθι "Οταν η αγάπη βασιλεύει" γράφτηκε στα πλαίσια του Οικολογικού Προγράμματος 

"Πολιτισμός και Παράδοση " ως ανάγκη συλλογής εσόδων για τη δημιουργία του παιδότοπου της αυλής του Δημοσίου Νηπιαγωγείου " Ιαματική" . Μέσα στο βιβλίο έχουν αξιοποιηθεί όλες οι ιδέες των παιδιών του σχολείου ως απόρροια των όσων διδάχτηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Το βιβλίο έχει ως κεντρικό άξονα την αγάπη. Πρόκειται για ένα μαγικό ταξίδι στην χώρα της αγάπης την Αγαπηνία. Εκεί που ο βασιλιάς Αγαπήνορας και η βασίλισσα Αγαπίνη, με μια γερή δόση αγάπης, προσπάθησαν να κάνουν τη χώρα τους την πιο όμορφη χώρα στον κόσμου. Η ηρεμία όμως και η γαλήνη των κατοίκων διαταράζεται όταν στην Αγαπηνία εισβάλλει ο Δρακοκουφέτας και απειλεί να κλέψει απ τους ανθρώπους ό,τι πολυτιμότερο έχουν, την αγάπη... Κι αφού δεν μπορεί να κλέψει σαφώς την αγάπη, κλέβει την κόρη του βασιλιά, την Αγάπη... ως υποκατάστατο...

11. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην ημέρα που κάθεστε και γράφετε;

Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες ώρες γραφής. Την στιγμή που η έμπνευση σου κτυπάει την πόρτα, πρέπει να δηλώνεις παρόν. Πρέπει να την αντιμετωπίζεις ως μια θεότητα που καταδέχτηκε να βαδίσει στα μονοπάτια του μυαλού σου και να συνομιλήσει μαζί σου. Εάν δεν της συμπεριφερθείς με σεβασμό και υπόληψη διαπράττεις ύβρη κι αυτή απλώς σε εγκαταλείπει...

12.  Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια της κρίσης;

Βασανιστική... Ο λογοτέχνης βρίσκεται διαρκώς σε μια αέναη μελαγχολία η οποία σαφώς επεκτείνεται σε δημιουργικότητα γιατί αυτή η μελαγχολία του δίνει έναυσμα για να γράψει. Δεν μπορεί όμως να μην θλίβεται, να μην πονάει, να μην μουσκεύει το χαρτί... Θέλει να μιλήσει, να προτρέψει, να διορθώσει και η διαπίστωση του αδυνάτου ίσως να του δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερη εσωτερική ταλαιπωρία.

13. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή σήμερα;

Η λογοτεχνική παραγωγή σήμερα είναι υπερβολική., χωρίς μέτρο και φειδώ.  Εκδίδεται αλόγιστα σωρεία λογοτεχνικών βιβλίων, τα οποία δεν έχουν ίσως την ποιότητα που απαιτείται,  γιατί για να πετύχει ένας δημιουργός ένα ποιοτικό βιβλίο δεν απαιτείται μόνο έμπνευση , αλλά και πολλή δουλειά στο πλαίσιο της έρευνας που πρέπει να κάνει ο ίδιος για να αποκτήσει γνώσεις για το περιβάλλον του βιβλίου του στο οποίο διαδραματίζονται κάποια γεγονότα. Το να δημιουργήσει κανείς ένα βιβλίο επειδή απλώς φαντάστηκε κάποια γεγονότα, ακόμη κι αν αυτά αποτελούν μυθοπλασία.

14. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller;

θεωρώ πως σημαντικό ρόλο στον καθορισμό ενός βιβλίου ως Best Seller παίζει το είδος του λογοτεχνικού βιβλίου , δηλαδή να είναι είτε μυθιστόρημα, είτε βιογραφία . Από κει και πέρα σημαντικό ρόλο παίζουν τα γεγονότα τα οποία περιγράφονται και διαδραματίζονται μέσα στο βιβλίο και με τα οποία πρέπει ο αναγνώστης να είναι εξοικειωμένος. Αν δεν συμβαίνει αυτό, τότε του είναι απρόσιτα και δεν του κινούν το ενδιαφέρον. Ένα άλλο στοιχείο επίσης που συμβάλει στην επιτυχία ενός βιβλίου ως Best Seller είναι να έχει τα στοιχεία εκείνα που το καθιστούν εμπορεύσιμο και προωθούν τη διαφήμιση του, όπως είναι ο εκδοτικός οίκος που το προωθεί, το εξώφυλλο, τα γράμματα, κλπ

15. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε; 

Αν και το ηλεκτρονικό βιβλίο έχει ένα σωρό πλεονεκτήματα όπως πχ το κόστος το οποίο είναι σαφώς πιο χαμηλό, η εύκολη πρόσβαση και μεταφορά του λόγω της τεχνολογίας ακόμη και η συμβολή στην προστασία του περιβάλλοντος! Εντούτοις νιώθω πως είμαι παλιάς κοπής κατά βάθος και δεν αλλάζω με τίποτα τη μυρωδιά του χαρτιού στα χέρια μου και τη συναισθηματική αξία που αυτό αποκτά στην πάροδο του χρόνου.

16.  Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;

Να μην σταματήσει ποτέ να προσπαθεί. Να μην πει  ποτέ πως  έχει πετύχει το τέλειο. Η λέξη τέλειο κρύβει μέσα το τέλος. Όταν κάτι είναι τέλειο πάει να πει πως έχει τελειώσει. Ο λογοτέχνης έχει χρέος, πάντα κάτι να μαθαίνει, πάντα κάτι να προσθέτει στη ψυχή και τις γνώσεις του.

17. Τώρα ας περάσουμε στην πλευρά του αναγνώστη. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;

Το τελευταίο βιβλίο που διάβασα είναι ένα αισθηματικό μυθιστόρημα, το οποίο αγόρασα τιμής ένεκεν της διαδικτυακής μου φίλης Μαρίας Μιτσιούλη, με τίτλο « Ζωή η Ζωή μου», των εκδόσεων Όστρια ! Αν και το αισθηματικό μυθιστόρημα δεν θα ήταν μέσα στις αγοραστικές μου προτιμήσεις  εντούτοις η Μαρία γράφει τόσο υπέροχα και με μια ροή γεγονότων τόσο άμεση και κοντά στην πραγματικότητα , που δεν μπόρεσα να του αντισταθώ! Μέσα σε μια μέρα το είχα τελειώσει!

18. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Αγαπώ τον τρόπο σκέψης του κάθε δημιουργού και δεν θεωρώ πως υπάρχει ο αγαπημένος, αλλά ο ιδιαίτερος και ξεχωριστός. Ανάμεσα σε αυτούς, ο Καζαντζάκης, ο Παπαδιαμάντης, η Φακινού, η Διβάνη, ο Ουγκώ, ο Ντοστογιέφσκι, Τσέχωφ και πάρα πάρα πολλοί άλλοι!

19. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;

Κατά παρόμοιο τρόπο βιβλία που με άγγιξαν περισσότερο και τα αγάπησα γιατί μέσω αυτών αγάπησα και τους πιο πάνω συγγραφείς είναι η Παναγία των Παρισίων, οι Άθλιοι και ο Άνθρωπος που γελά,  του Ουγκώ, η Αστραδενή, της Φακίνου, ο Φτωχούλης του Θεού, του Καζαντζάκη, η Φόνισσα, του Παπαδιαμάντη, η κυρία με το σκυλάκι, του Τσέχωφ, Έγκλημα και τιμωρία, του Ντοστογιέφσκι και «Προφανώς η Πηνελόπη ήταν ηλίθια», της Διβάνη.

20. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;

Κάποια στιγμή σκοπεύω να οργανώσω τους μικρούς θησαυρούς που έχω μαζέψει στα συρτάρια μου και να προχωρήσω σε έκδοση τους. Ευελπιστώ επίσης να ολοκληρώσω δύο παραμύθια που ετοιμάζω και ένα μυθιστόρημα το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη και προχωράει με τη συνεργασία και την παράλληλη συγγραφή ενός παλιού κι αγαπημένου μου συμμαθητή .

Σας ευχαριστώ θερμά, για το χρόνο και το χώρο που μου χαρίσατε!

*     *     *

Πλην εποχής

(της Μάρθας Κανάρη)

Έλεγες πως θα 'ρθεις, κι εγώ σε περίμενα στην

πόρτα του στόματος μου...

Μύριζε αγιόκλιμα και θυμάρι μαζί και σε 'βλεπα να

μαζεύεις τα άνθη και να πλέκεις στεφάνια τις ώρες...

Η εποχή μαραινόταν μαζί με τα λουλούδια της και

γινόταν όλο και πιο λίγη...

Σε περίμενα... κι όσο περνούσαν οι ώρες τόσο πιο

πολύ σ' αναζητούσα στο χρόνο που πέρασε, στα

λεπτά που δεν ήρθαν...

Στέκομαι ακόμα στην πόρτα του στόματος μου....

Αν μπω μεσα με καταπίνω....Αν βγω έξω με

αποκληρώνω....

Η εποχή θα λάβει τέλος και θα 'ρθουν τα φθινόπωρα, 

γιατί ο έρωτας δεν είναι τίποτα περισσότερο από

ένα φύλλο που έπεσε απροσδόκητα στην αυλή

μου...

Εγώ, θα καρτερώ στην πόρτα τον άνεμο να

φυσήξει...

Μην δύσεις Ήλιε μου

(της Μάρθας Κανάρη)

Σ’ αγάπησα …

Σ’ αγάπησα έτσι όπως αγαπούν οι κολασμένοι της γης ,

σαν σκιά,  που περιφέρεται αλύτρωτη, χωρίς πατρίδα και ουρανό

Είναι Φλεβάρης και ο πυρετός κάνει θραύσματα…

Το σώμα φλέγεται και οι μνήμες αλληθωρίζουν…

Το μυαλό κάνει παιγνίδια και δεν ξέρω αν φταίει ο πυρετός ή το λιόγερμα.

Μην δύσεις Ήλιε μου, είναι μέρα ακόμη

…και τη μέρα τα φαντάσματα ξαποσταίνουν…

Άσε μου ακόμη λίγο πυρετό ,

να 'χω να καίω εσένα… εμένα… εμάς…

Άσε μου ακόμη λίγο πυρετό…

Μην δύσεις Ήλιε μου…

Έτσι σ ' αγαπώ

(της Μάρθας Κανάρη)

Μόνο έτσι μπορώ να σ "αγαπώ...

Σαν θηλυκό άλμπατρος 

που σαλεμένα χορεύει 

στην προσμονή ενός επίγειου φτερουγίσματος 

για το αιώνιο αντάμωμα... 

Σαν αλεπού,

που κλαίει το θάνατο καθώς ήρθε νωρίς 

και θαύει τις μνήμες σε χώμα ξερό....

Σαν κύκνος λευκός , 

που αγκαλιάζει την αγάπη του 

με σπασμένη φτερούγα , 

...όσο μπορεί και όπως ...

Μόνο έτσι ξέρω να σ' αγαπώ...

Όπως θα 'θελα μια μέρα 

να αγαπηθει τούτος ο κόσμος,

Όπως θα 'θελα μια μέρα 

να αγαπήσει τούτος ο κόσμος...

...ακόμη και το χαλίκι ,

που πατά κατά γης....

*     *     *

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΑΡΘΑΣ ΚΑΝΑΡΗ

Ονομάζομαι Μάρθα Κανάρη. Κατάγομαι από το κατεχόμενο χωριό Αργάκι , της επαρχίας Μόρφου και διαμένω στη Λεμεσό. Είμαι παντρεμένη και έχω δύο παιδιά, δύο υπέροχα αγόρια.  Άριστη μαθήτρια, τελείωσα τις σπουδές μου ως Νηπιαγωγός , στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου και από το 2000 ασκώ επίσημα  το επάγγελμα αυτό. Το 2016 προχώρησα σε επιπλέον σπουδές εξασφαλίζοντας με άριστα τον μεταπτυχιακό τίτλο « Δυναμικά Περιβάλλοντα μάθησης». 

Η δουλειά μου είναι πάθος και τρόπος ζωής.  Λατρεύω τα παιδιά και ζω μέσα από την αγάπη τους. Από τον καιρό που θυμάμαι τον εαυτό μου γράφω… σε χαρτιά, σε παντελόνια, σε σεντόνια ….γράφω για ότι πέρασε , για ότι ήρθε και για ότι προσμένω να ρθει… για μένα..για σένα….για τα παιδιά…  

Πρώτη μου επίσημη συγγραφική δουλειά, το παιδικό παραμύθι « Όταν η αγάπη βασιλεύει», τα έσοδα από την πώληση του οποίου διατέθηκαν ό για την δημιουργία παιδότοπου στο σχολείο που εργαζόμουνα εκείνη την περίοδο. 

Από τότε, δημιουργώ και πλάθω στίχους πολλοί από τους οποίους  μελοποιήθηκαν κι έγιναν τραγούδια. Δημιουργώ και πλάθω επίσης κείμενα και ποιήματα που δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς σε ιστολόγια και άλλες  διαδικτυακές πλατφόρμες .  Κάποτε κρύβω τις μικρές μου καταθέσεις στα συρτάρια μου και κάποτε τις μοιράζομαι, με μόνη ελπίδα να μπορέσω να αγγίξω τη ψυχή έστω κι ενός ανθρώπου…