Συνέντευξη με τη λογοτέχνιδα Σμαρώ Νότου - ΣΥΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

Ο «ΚΕΦΑΛΟΣ - Το Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς» έχει ξεκινήσει μία νέα δράση με τίτλο: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ» (ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ 4ο ΤΟΜΟ γίνονται δεκτές έως τις 31/12/2020 - ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ: ΕΔΩ) και προσκαλεί όλους τους Λογοτέχνες, Ποιητές και Συγγραφείς να συμμετάσχουν σ' αυτήν. Σκοπός της εν λόγω δράσης είναι η προβολή μέσω αφιερωμάτων και συνεντεύξεων των σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών, Ποιητών και Συγγραφέων, είτε έχουν εκδώσει κάποιο βιβλίο είτε όχι και η δημιουργία του τέταρτου τόμου της «Εγκυκλοπαίδειας των Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών», η οποία έχει συσταθεί σε μία ανεξάρτητη ιστοσελίδα με τη μορφή ηλεκτρονικών τόμων και την έκδοση δωρεάν e-book.

Στη σημερινή μας παρουσίαση στα πλαίσια της δράσης: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ», θα σας παρουσιάσουμε τη λογοτέχνιδα, Σμαρώ Νότου, η οποία συμμετέχει στην «Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών» και απάντησε στις ερωτήσεις του Δημοσιογράφου, Λογοτέχνη και Εκδότη του Περιοδικού Κέφαλος, κ. Πλούταρχου Πάστρα, για το λογοτεχνικό της έργο, τα βιβλία και τη λογοτεχνία. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΣΜΑΡΩ ΝΟΤΟΥ

1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία, ποιος θα ήταν αυτός;

Η λογοτεχνία είναι η τέχνη της δημιουργικής έκφρασης. Ένας κώδικας επικοινωνίας, ανοιχτός στο φως της αναζήτησης. Η λάμψη εκείνης της μεγάλης αλήθειας, που βρίσκεται κρυμμένη στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής και βρίσκει τον τρόπο να απλωθεί, να μοιραστεί, να διδαχτεί, να νιώσει.  

2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο άνθρωπο;

Την ποθούμενη ψυχική και πνευματική του ανάταση. Έναν κόσμο νοητό, τροφή για σκέψη, συντροφιά, συγκίνηση, όραμα και λυτρωτική αποσυμπίεση.

3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;

Έχετε απόλυτο δίκιο. Η ποίηση έχασε μέρος της παλιάς της αίγλης, γιατί ζούμε δυστυχώς στην εποχή της εικόνας. Η κυριαρχία της, σε συνδυασμό με τους γρήγορους ρυθμούς και την ανασφάλεια για το μέλλον, ευτελίζει τις πνευματικές αναζητήσεις και θυσιάζει τις αξίες στο βωμό της αναγνωρισιμότητας. Η ψυχική σύγχυση του ανθρώπου, τον απομονώνει και τον ωθεί στο εφήμερο, αλλά αισιοδοξώ πως ο λόγος, ο λογισμός, η ποίηση δε θα χαθεί. Θα συνεχίσει να λειτουργεί ως πυξίδα, που θα μας απομακρύνει από το δρόμο της πλάνης και θα μας οδηγεί παντοτινά στο μονοπάτι της αυτοπραγμάτωσης των λίγων, μα εκλεκτών.

 

4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;

Για μένα η ποίηση είναι κατάθεση ψυχής. Είναι τα φτερά και το καταφύγιό μου. Η ενατένιση του ανεκπλήρωτου. Οι απόμακρες φωνές της νύχτας. Ένα κομμάτι ουρανού, που ξεχύνεται άφθονο στις κρύπτες της ψυχής και στραφταλίζει όνειρα. Μια διάφανη ασπίδα προστασίας, που αγκαλιάζει τις αντοχές, εγκωμιάζει τη θέληση και σπεύδει να καθρεφτιστεί στο νόημα της ύπαρξης.

5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;

Οι πρώτες μου συγγραφικές απόπειρες ξεκίνησαν πριν πολλά χρόνια μέσα από μια εσωτερική παρόρμηση, που με ωθούσε -εντελώς πειραματικά- να καταγράφω σκέψεις, στοχασμούς και συναισθήματα πάνω στο χαρτί. Δειλά και διστακτικά στην αρχή, πιο αναγκαία, πιο εντατικά και λυτρωτικά θα έλεγα, την τελευταία δεκαετία, σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής μου.

6. Γιατί γράφετε;

Γράφω για να δώσω μορφή, νόημα και υπόσταση στις μύχιες σκέψεις, στην αγωνία και στην αλήθεια μου. Για να αναμετρηθώ με τα σκοτάδια μου και να δαμάσω τις κραυγές μου. Σ΄ έναν κόσμο γεμάτο ασχήμια, η γραφή είναι η μόνη οδός για να μπορέσω να υπερβώ τη φθορά. Να με ακούσω, να με γαληνέψω, να με ελευθερώσω, να με μοιραστώ.

7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας; 

Θα τολμούσα να πω το κάθε τι –σημαντικό ή ασήμαντο- που έχει τη δύναμη να επηρεάσει τον ψυχισμό μου. Το ερέθισμα μπορεί να είναι μια λέξη, ένα βίωμα, μια σκέψη, το θέμα ενός διαγωνισμού, μια συγκίνηση, μια πρόκληση. Η πρόκληση της ίδιας της ζωής, το ασυμβίβαστο και το μεγαλείο της.

8. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;

Ασχολούμαι κυρίως με την ποίηση, που είναι η μεγάλη μου αγάπη, αν και στο παρελθόν δε δίστασα να πειραματιστώ με το μυθιστόρημα και το διήγημα. Παράλληλα αρθρογραφούσα και αρθρογραφώ στον τοπικό  τύπο και στο διαδίκτυο.

9. Μιλήστε μας για το λογοτεχνικό σας έργο.

Μέχρι σήμερα έχω καταθέσει ποιητικά το είναι μου, στην πρώτη μου ποιητική συλλογή «Ασήμι στο άγρυπνο του νου» που κυκλοφόρησε το Δεκέμβριο του 2019 από τις εκδόσεις Θρακικός Οιωνός. Επίσης, έχω την ευτυχία να συμπεριληφθούν ποιήματά μου -μετά από αξιολόγηση- σε πέντε συλλογικές Ποιητικές Ανθολογήσεις καθώς και τη χαρά να συμμετάσχω και να βραβευτώ σε πολλούς πανελλήνιους και παγκόσμιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. 

10. Πείτε μας λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο που έχει τίτλο: «ΑΣΗΜΙ ΣΤΟ ΑΓΡΥΠΝΟ ΤΟΥ ΝΟΥ».

Το «Ασήμι στο άγρυπνο του νου» είναι η πρώτη μου ποιητική συλλογή, το πρώτο μου πνευματικό παιδί. Πρόκειται για μια εκ βαθέων κατάθεση ψυχής. Μια καλαίσθητη συλλογή εβδομήντα ενός ποιημάτων, χωρισμένη σε οχτώ ενότητες διαφορετικής θεματολογίας, η οποία είναι διαποτισμένη με τη δική μου αλήθεια, το δικό μου άγρυπνο, τη δική μου ασημένια αντανάκλαση στο μαγικό κόσμο της ποίησης και ευελπιστώ να αγγίξει τις καρδιές των αναγνωστών μου.

11. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην ημέρα που κάθεστε και γράφετε;

Αργά το βράδυ και μέχρι το ξημέρωμα πολλές φορές. Λατρεύω την ησυχία της νύχτας, με μαγεύει. Κουβαλάει μια στοχαστική, εξομολογητική διάθεση και ασκεί μέσα μου μια ακατανίκητη επιθυμία να επιστρατεύσω κρυμμένες σκέψεις, σκιές, συνειδησιακές έξεις, κήπους μυστικούς και φτερά αγγέλων.

12.  Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια της κρίσης;

Η ζωή ενός λογοτέχνη δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστη από τις εκάστοτε κοινωνικές συνθήκες. Στα χρόνια της κρίσης είναι  δύσκολη φυσικά και απαιτείται πολλή αγάπη, εγρήγορση και θυσίες προσωπικές για να μην υποστεί την επιβράδυνση της προσωπικής του εξέλιξης. Το ενθαρρυντικό όμως είναι πως σε άσχημες περιόδους η ανάγκη της έκφρασης γίνεται εντονότερη και αυτό αποτελεί σωτήρια ενδυνάμωση  και αντίσταση ενάντια στη φθορά της καθημερινότητας.

13. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή σήμερα;

Πλούσια, ποικίλη και πολλά υποσχόμενη νομίζω, καθώς στις μέρες μας υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι δημιουργοί με πάθος και όραμα και ανάλογοι εκδοτικοί οίκοι πρόθυμοι να στεγάσουν το θησαυρό της ψυχής τους.

14. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller;

Το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller θεωρώ ότι είναι o συνδυασμός δομής, πλοκής και ποιότητας του έργου με την κατάλληλη διαφήμιση και τη σωστή του προώθηση φυσικά. 

15. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε; 

Σαφώς και θα επέλεγα το έντυπο. Υπερισχύει μέσα μου η επαφή και η συναισθηματική σύνδεση με τον κόσμο του βιβλίου, με το μεγαλείο του χάρτινου θησαυρού που μπορώ να το αγγίξω, να το αισθανθώ, να το φυλάξω και να το μοιραστώ.

16.  Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;

Δεν ξέρω αν είμαι σε θέση να συμβουλέψω τον οποιονδήποτε αφού κι εγώ θεωρούμαι νέα λογοτέχνης, ωστόσο θα τον προέτρεπα να κοιτάει μέσα του βαθιά και να μάθει να βηματίζει πριν μάθει να χορεύει.

17. Τώρα ας περάσουμε στην πλευρά του αναγνώστη. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;

Το τελευταίο βιβλίο που διάβασα είναι «Ο Ακατανόμαστος» του Samuel Beckett.

18. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Ο κατάλογος των εκλεκτών είναι μακρύς. Σίγουρα περιλαμβάνει τους εθνικούς μας ποιητές και εντελώς ενδεικτικά  τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη, τον αξεπέραστο Νίκο Καζαντζάκη, τη Διδώ Σωτηρίου, το Χρόνη Μίσσιο καθώς και τους Μαξίμ Γκιόρκυ, Εμίλ Ζολά, Φιόντορ Ντοστογιέσκι, Μπέρτολτ Μπρέχτ, Άλμπερτ Κάμυ, Χάρπερ Λη και Πάμπλο Νερούδα.

19. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;

Είναι πολλά, αλλά αν έπρεπε να ξεχωρίσω κάποια θα ήταν «Ο ξένος» του Albert Camus,  η «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη, το «Μονόγραμμα» του Οδυσσέα Ελύτη, οι «Βιολέτες για μια εποχή» του Τάσου Λειβαδίτη, τα «Ματωμένα Χώματα» της Διδώς Σωτηρίου, «Σε βρίσκει η ποίηση» του Τίτου Πατρίκιου, «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» της Harper Lee και η «Όπερα της πεντάρας» του Bertolt Brecht.

20. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;

Πρωτίστως θα ήθελα να αγαπηθεί η ποιητική μου συλλογή «Ασήμι στο άγρυπνο του νου»  που λόγω της απρόβλεπτης κατάστασης που προέκυψε δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει τον κύκλο της και εύχομαι να είμαι υγιής και με το πέρασμα του χρόνου να αξιώνομαι την πρόοδο της γραφής και της σκέψης μου για να μπορώ να την καταθέτω.

Σας ευχαριστώ θερμά κ. Πάστρα για την τιμή και την ευκαιρία που μου δώσατε να καταθέσω τις απόψεις μου και εύχομαι από καρδιάς πάντα επιτυχίες στις εξαίρετες λογοτεχνικές σας δράσεις και συνεχή άνοδο στο καθοριστικό για τον πολιτισμό  μας, έργο σας.

*     *     *

ΣΙΝΙΑΛΟ  ΕΝΤΟΣ

(της Σμαρώς Νότου)

Αγναντεύοντας το άπειρο των συνεπειών

να παρακαλάς να παραμένουν 

αναμμένα τα άστρα του ουρανού σου

ανθισμένα τα κρίνα 

στο μυστικό κήπο της καρδιάς

και αμόλευτα τα χαμόγελα 

που ζωγραφίζουν το αύριο

όπως τότε που ήσουνα παιδί

και σε πείσμα των καιρών

δρασκέλιζες τα κύματα παρέα με τον άνεμο.

Να παρακαλάς να παραμένει 

άσβεστη η φλόγα που σιγοκαίει τα όνειρα

μη και παρασυρθούν

από του επίγειους δεσμώτες

στο χειμώνα της άρνησης 

να στέκουν σαν παγωμένοι κρύσταλλοι

βαλσαμωμένης θλίψης

ψυχρά στη σκέψη, στο βλέμμα, στο άγγιγμα.

Να παρακαλάς να παραμένουν συνεχώς

οι αφορμές που υπόσχονται το ανέλπιστο.

Αργά να μαθαίνεις..

Από τα σπλάχνα σου βαθιά 

- ουσία από την ουσία σου -

να πλέκεις τα φεγγάρια σου

και στη χρυσή αίθουσα της καρδιάς

με την αγάπη ακοίμητη 

να απλώνεις ζεστές αγκαλιές

σ’ έναν παράδεισο που ολοένα μεγαλώνει

έστω και κατά μόνο μια στιγμή.

Να παρακαλάς να παραμένει 

αδιάβλητη η μνήμη στο άβατο της ψυχής

σινιάλο εντός να στέλνει

μήνυμα ακριβό προσωπικής αυτάρκειας

που φροντίζει αυτή η γλυκόπικρη γεύση

της αναγκαίας απόστασης

να λιώνει αργά σα βάλσαμο

και η ανταμοιβή της ζωής

γαλήνη στο δάκρυ της ευγνωμοσύνης.

ΣΤΗΝ  ΑΓΚΑΛΙΑ  ΤΟΥ ΙΚΑΡΟΥ

(της Σμαρώς Νότου)

Παλλόμενη πάνω στο τόξο του ορίζοντα η σκέψη 

θαρραλέα ακροβατεί πνίγοντας σε δαχτυλίδια καπνού

την πεισματάρα συννεφιά του κόσμου.

Χρόνια τώρα σ’ έχει σπιλώσει το ελάχιστο.

Εκείνο το τίποτα, το ελεεινό της ανθρώπινης πανοπλίας

- που συνωστίζεται στην έξοδο - 

δίχως να αντέχει πια στη χαρά

δίχως βάθος, δίχως θέση, δίχως ουσία.

Τούτη την ώρα της σιωπής την ευλογημένη

κρατάς την αφορμή να φορέσεις το απέραντο.

Χορεύει η σκιά του χεριού 

στη λαχτάρα της λευκής κόλλας αντάμα.

Με όνειρα που σε καλούν να σκορπιστείς

 γλιστράς στης ουτοπίας το μελάνι

αδειάζοντας τα πλημμυρισμένα ερείπια

της δήθεν ευφορίας γύρω σου.

Στο ρίγος μιας ενσαρκωμένης πίστης περιστρέφεσαι

νιώθεις το φως μιας νεογέννητης έκστασης να σε τυλίγει

τους λύκους έντρομους να ξεμακραίνουν

τα κέρινα φτερά σου να λαμποκοπούν

απο την αγκαλιά του  Ίκαρου  φερμένα

θαυμαστά και έτοιμα για το μεγάλο πέταγμα.

Την αστραπή, τον κεραυνό, την πτώση, μήτε που στοχάστηκες.

Πέρασμα έκανες αυτό που θέλει η καρδιά

αυτό που αναβλύζει  από μέσα σου 

θαυμαστό σα βελούδινο δάκρυ, σα χάδι ονείρου

καυτό σαν πυρετός, σα φλόγα

ελεύθερο σα μουσική, σα θρόισμα ανέμου να χαϊδεύει όσα σε σκιάξανε.

. 

Νίκησε η γλύκα την αποκοτιά

να ξεμάθεις το θόρυβο θέλει τέχνη

τουλάχιστον εσύ έχεις μάθει να πετάς

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ

(της Σμαρώς Νότου)

Αμήχανη πλάι στην αμφιβολία

σ’ ένα μονόλογο εσωτερικό

όλο και πιο συχνά

όλο και πιο δυνατά

ανασαίνω τη στεγνή αγωνία

μιας αλαζονικής ματαιότητας.

Κουράστηκε το μέσα μου

να διαβάζει τα μικρά γράμματα

τις κρυμμένες σκέψεις 

τα μισά λόγια.

Δε θα σου κρύψω πως φοβάμαι

κλείνοντας τα μάτια

μα το ζητούμενο είναι να αντέξω.

Δεν είναι λίγο που τα κατάφερα και σήμερα

που μπόρεσα να δώσω και να πάρω

μια καλημέρα, ένα φιλί, μία συγνώμη.

Δεν είναι λίγο που αξιώθηκα 

να αντικρύσω ξανά κι απόψε τα αστέρια

που κατάφερα να δω το παραπέρα

από του ασύμφορου εγωισμού

τη νυχτωμένη αλήθεια.

Το θαύμα της ζωής ζυγιάζει το σκοτάδι.

Η καθαρή ψυχή γητεύει το άγνωστο

σβήνουν του φόβου οι σκιές.

Δεν είναι λίγο που μπορώ ακόμη να δακρύζω.  

*     *     *

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΜΑΡΩΣ ΝΟΤΟΥ

Η Σμαρώ Νότου γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Σιτοχώρι Σερρών και κατοικεί στην Αλεξανδρούπολη. Σπούδασε Νοσηλευτική και εργάζεται ως νοσηλεύτρια στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης ενώ παράλληλα ασχολείται με τη συγγραφή ποιημάτων, πεζών κειμένων και άρθρων. Έχει τιμηθεί με το Α’ Βραβείο στον 16ο Παγκόσμιο Ποιητικό Διαγωνισμό της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος για το ποίημά της «Γητευτής Έρωτας» και επίσης με το Α’ Βραβείο στον Ετήσιο Ποιητικό Διαγωνισμό της Λογοτεχνικής Ιστοσελίδας Bonsaistories με το ποίημά της «Νιότης Τραγούδι». Το ποίημά της «Η Κιβωτός του Χρόνου» απέσπασε το Β’ Βραβείο στον Παγκόσμιο Ποιητικό Διαγωνισμό της Αμφικτυονίας Ελληνισμού 2019 και στον 19ο Ποιητικό Διαγωνισμό του Λογοτεχνικού Περιοδικού «ΚΕΛΑΙΝΩ» της ίδιας χρονιάς το ποίημά της «Εντός των τειχών» βραβεύτηκε με το Β΄ Βραβείο. Mε το Β’ Βραβείο επίσης έχει τιμηθεί το ποίημά της «Σπασμένο Κατάρτι» στον 10ο Παγκόσμιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό 2019 της Ε.Π.Ο.Κ. Η συμμετοχή της στον 4ο Παγκόσμιο Διαγωνισμό Ποίησης «Κ.Π.Καβάφης» της International Art Society τιμήθηκε με το Βραβείο «Πολύμνια» και έλαβε τιμητική διάκριση από την Π.Ε.Λ στους 33ους Πανελλήνιους Ποιητικούς Αγώνες Δελφών για το ποίημά της « Το κορίτσι με το χαμόγελο» καθώς και από την Ε.Λ.Β. Ε για το ποίημα «Γυρεύω την Ελλάδα» το 2018. Πολλά ποιήματά της έχουν συμπεριληφθεί μετά από επιλογή, σε συλλογικούς τόμους Ποιητικών Ανθολογιών και έχουν δημοσιευτεί σε έγκριτα Λογοτεχνικά Περιοδικά και Λογοτεχνικές Ιστοσελίδες. Το «ΑΣΗΜΙ ΣΤΟ ΑΓΡΥΠΝΟ ΤΟΥ ΝΟΥ» είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή.