Συνέντευξη με τη λογοτέχνιδα Μαρία Αργυρακοπούλου - ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

Ο «ΚΕΦΑΛΟΣ - Το Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς» έχει ξεκινήσει μία νέα δράση με τίτλο: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ» (ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ 4ο ΤΟΜΟ γίνονται δεκτές έως τις 31/12/2020 - ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ: ΕΔΩ) και προσκαλεί όλους τους Λογοτέχνες, Ποιητές και Συγγραφείς να συμμετάσχουν σ' αυτήν. Σκοπός της εν λόγω δράσης είναι η προβολή μέσω αφιερωμάτων και συνεντεύξεων των σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών, Ποιητών και Συγγραφέων, είτε έχουν εκδώσει κάποιο βιβλίο είτε όχι και η δημιουργία του τέταρτου τόμου της «Εγκυκλοπαίδειας των Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών», η οποία έχει συσταθεί σε μία ανεξάρτητη ιστοσελίδα με τη μορφή ηλεκτρονικών τόμων και την έκδοση δωρεάν e-book.

Στη σημερινή μας παρουσίαση στα πλαίσια της δράσης: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ», θα σας παρουσιάσουμε τη λογοτέχνιδα, Μαρία Αργυρακοπούλου, η οποία συμμετέχει στην «Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών» και απάντησε στις ερωτήσεις του Δημοσιογράφου, Λογοτέχνη και Εκδότη του Περιοδικού Κέφαλος, κ. Πλούταρχου Πάστρα, για το λογοτεχνικό της έργο, τα βιβλία και τη λογοτεχνία. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΑΡΓΥΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία, ποιος θα ήταν αυτός;

Και οι ειδικοί ακόμη ερίζουν ως προς αυτό το ζήτημα. Σε γενικές γραμμές θα μπορούσε να πει κανείς ότι η λογοτεχνία περιλαμβάνει τα γραπτά και προφορικά μνημεία του έντεχνου λόγου ενός λαού. Τώρα, τι είναι έντεχνος λόγος; Ο μυθοπλαστικός λόγος που αποκλίνει από τον καθημερινό και προκαλεί αισθητική απόλαυση; Κι εδώ πάλι χωράνε περαιτέρω ορισμοί και επεξηγήσεις που καθορίζονται από την εκάστοτε εποχή και την ακαδημαϊκή κοινότητα. Με συντομία πάντως, για μένα, λογοτεχνία είναι ο έντεχνος λόγος, με την έννοια του επεξεργασμένου και όχι φυσικού, που εμπλέκεται στο χώρο της μυθοπλασίας, αφήνει υπονοούμενα και ερωτηματικά, άρα δίνει τροφή για σκέψη και συναισθηματική εμπλοκή και καταλήγει ίσως στην αριστοτελική κάθαρση.

2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο άνθρωπο;

Αυτό που ανέφερα προηγουμένως. Η λογοτεχνία είναι πηγή τροφής. Είναι σαν να έχουμε ένα χωράφι και αν δεν το καλλιεργήσουμε πως θα πάρουμε σπόρους για να φυτέψουμε και στο μέλλον;  Έτσι και η λογοτεχνία είναι η πνευματική καλλιέργεια κάθε ανθρώπου. Δίνοντάς του λοιπόν εκείνα τα ερεθίσματα που θα τον κάνουν να αισθανθεί, να σκεφτεί, να αναρωτηθεί. Τον αφυπνίζει και τον πυροδοτεί έτσι ώστε να μπορεί να σκέφτεται πιο ανοιχτά, πιο ευρύχωρα, πιο καταδεκτικά. 

3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;

Αυτοί που θεωρώ πως δεν διαβάζουν σήμερα ποίηση είναι οι νέοι κυρίως άνθρωποι και πιο πολύ οι έφηβοι, καθώς μεγαλώνουν εγκλωβισμένοι στις ευκολίες των νέων τεχνολογιών. Είναι και το σχολείο μας που παράγει μονοδιάστατους ανθρώπους που αγωνίζονται να αποκτήσουν πτυχία και δεν μαθαίνουν να αγαπούν την ευρύτερη καλλιέργεια που προκαλεί ο λόγος. Ωστόσο, η απαισιοδοξία δεν μου ταιριάζει. Έχω εμπιστοσύνη στις αξίες που προβάλει η λογοτεχνία και στην ανάγκη όλων μας γι αυτές. Και γενικότερα έχω εμπιστοσύνη στον άνθρωπο.

4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;

Η ποίηση θεωρώ πως είναι το πιο αινιγματικό κομμάτι της λογοτεχνίας. Το πιο μελωδικό, το πιο ιδιαίτερο και σαφώς το πιο περιεκτικό. Προσφέρει πιστεύω τα μεγαλύτερα περιθώρια μέθεξης και συμμετοχής του αναγνώστη στο έργο του συγγραφέα.

5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;

Από τα εφηβικά μου χρόνια ξεκίνησα να γράφω πεζό και έμμετρο λόγο. Είχα ένα τετράδιο που πάντα κρατούσα σημειώσεις. Αποτύπωνα τους προβληματισμούς μου σε θέματα που  κυρίως αφορούσαν τη ζωή. Περισσότερα ενεργά με την ποίηση ασχολήθηκα τα τελευταία χρόνια και αιτία ήταν το Καλαβρυτινό ολοκαύτωμα. Προβληματισμένη από τη θηριωδία των Γερμανών εκτελεστών που έντονα βίωνα κάθε χρόνο στην τραγική επέτειο του ολοκαυτώματος,  θυμάμαι προσπάθησα να αποτυπώσω τα συναισθήματα των ανθρώπων που ανέβαιναν προς το λόφο της εκτέλεσης. Αυτή μου η ανάγκη έκφρασης βγήκε σε ποιητικό λόγο.

6. Γιατί γράφετε;

Πάντα υπάρχουν αιτίες θαρρώ για να γράψει κάποιος. Μέσα από το γραπτό λόγο, είτε πεζός, είτε ποιητικός είναι, εκφράζονται τα συναισθήματα, οι αγωνίες, οι λύπες, οι χαρές και όλα αυτά τα λιθαράκια που στελεχώνουν το συναισθηματικό κόσμο ενός ατόμου. Γράφω γιατί η συνείδησή μου είναι πάντα σε εγρήγορση και αντιλαμβάνομαι σε όλο το εύρος τους ιδέες και σκέψεις, συναισθήματα και βιώματα. Άλλοτε για να αποφορτιστώ και άλλοτε για να συνεισφέρω με τον δικό μου τρόπο, όπως εγώ τον αντιλαμβάνομαι, στην αφύπνιση συνειδήσεων. 

7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας; 

Θα έλεγα λοιπόν πως δεν υπάρχει συγκεκριμένη πηγή. Συνήθως είναι η ίδια η ζωή. Οι φουρτούνες που επιφέρει η ζωή στον άνθρωπο, που ως καραβοκύρης ενός δύσβατου μονοπατιού με προτρέπουν να προσπαθώ να τιθασεύω τα κύματα, αποτυπώνοντας, μέσα από τον ποιητικό λόγο,  τον ανάλαφρο ή άγριο παφλασμό τους. 

8. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;

Ασχολούμαι κυρίως με τον ποιητικό λόγο σε όλες τις εκφράσεις του. Ελεύθερο, έμμετρο, πεζό. Θα έλεγα πως ο ελεύθερος ποιητικός λόγος με βάση το βίωμα είναι αυτός που μου αρέσει και με εκφράζει περισσότερο. 

9. Μιλήστε μας για το λογοτεχνικό σας έργο.

Εκφράζομαι με ελεύθερο, πεζό και έμμετρο λόγο από τα δύσκολα αλλά και τόσο συναρπαστικά και τρυφερά χρόνια της εφηβεία μου. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Βεσίνι Αχαϊας, ένα μικρό και όμορφο ορεινό χωριό κοντά στα Καλάβρυτα όπου η φύση με τα άνθη της και τα φυτά της ήταν ουσιαστικά το σπίτι μου. Εμπνεόμουν λοιπόν και εκφραζόμουν κυρίως από τη φύση. Αργότερα η έκφρασή μου μέσω του λόγου έγινε περισσότερο ανθρωποκεντρική, θα σας έλεγα, με βάση τα βιώματά μου, τις αγωνίες, τις ανησυχίες μου αλλά και τους προβληματισμούς μου για τις αδικίες αλλά και τις ανισότητες που διέπουν την κοινωνία μας. Ποιήματά μου και άλλα λογοτεχνικά μου πονήματα έχουν δημοσιευτεί σε αρκετά περιοδικά και εφημερίδες, έντυπα και ηλεκτρονικά. Εδώ και πολλά χρόνια ένιωθα την ανάγκη αυτές οι, με ποιητικό λόγο, προβληματισμοί, ανησυχίες, προσδοκίες, επιθυμίες μου, να εξέλθουν συσωρευτικά, μέσα από ένα έντυπο βιβλίο, στο φως και στο αέρα της αξιολόγησης του αναγνωστικού κοινού. Την φετινή χρονιά (2019) και μετά από παροτρύνσεις αγαπημένων προσώπων μου, εκπλήρωσα αυτή την ανάγκη μου εκδίδοντας την πρώτη μου ποιητική συλλογή τα «Αποτυπώματα στο πουθενά» από τις «Χρόνος Εκδόσεις» ενώ παράλληλα είναι σχεδόν έτοιμη και η δεύτερη ποιητική συλλογή μου που ευελπιστώ, αν όλα πάνε καλά, να εκδοθεί μέσα στη χρονιά που μας έρχεται. 

10. Πείτε μας λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο που έχει τίτλο: Αποτυπώματα στο πουθενά» (Χρόνος Εκδόσεις / 2019). 

Το βιβλίο μου έχει τίτλο «Αποτυπώματα στο πουθενά». Εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2019 από τις Χρόνος Εκδόσεις. Είναι ποιητική συλλογή με τα πρώτα μου σκιρτήματα σε απόδοση ελεύθερου στίχου. Θα έλεγα πως είναι ένα ενδιαφέρον αποτύπωμα βιωματικό που ανιχνεύει στο χρόνο και στο χώρο δράσεις και αποδράσεις. Ευελπιστώ να είναι καλοτάξιδο, να διαβαστεί και να αξιολογηθεί με τον ένα ή άλλο τρόπο από τους αναγνώστες.

11. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην ημέρα που κάθεστε και γράφετε;

Η έμπνευση, νομίζω, πως δεν έχει συγκεκριμένη ώρα. Έρχεται απροειδοποίητα και σε βρίσκει ανά πάσα ώρα και στιγμή. Έτσι κρατώ πάντα σημειώσεις και τις τακτοποιώ συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες. Ανέκαθεν μου άρεσε το πρωινό διάβασμα από τα μαθητικά μου χρόνια. Θεωρώ εκείνες τις ώρες περισσότερο γόνιμες γιατί ο εγκέφαλος είναι πιο ξεκούραστος και πιο διαυγής.

12.  Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια της κρίσης;

Η ζωή ενός λογοτέχνη δεν διαφέρει από τη ζωή των άλλων ανθρώπων. Βιώνει κι αυτός την κατάλυση και την παρακμή της κοινωνίας μας σε όλους τους τομείς της. Αυτό κάνει πιο οξυμένη την ανάγκη έκφρασης και την ευθύνη που απορρέει στο λόγο του. Οφείλει να στέκεται με ακλόνητο ύφος, αρωγός ψυχικής δύναμης μέσα από το έργο του και από τις δράσεις του, να συμπαραστέκεται στο συνάνθρωπο και να αφυπνίζει συνειδήσεις.

13. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή σήμερα;

Η λογοτεχνική παραγωγή σήμερα είναι πλούσια, πολυπολιτισμική και ελπιδοφόρα θα έλεγα. Πολλά μυθιστορήματα, διηγήματα, πεζά και πολλές ποιητικές συλλογές έρχονται στο φως τις μέρες μας. Έρχεται σε αντίθεση με το αναγνωστικό κοινό που όλο φθίνει. Υπάρχουν και σήμερα όπως παλιά αξιόλογοι λογοτέχνες και αξιόλογα έργα. Θα πρέπει κάποιος να ψάξει τι είναι αυτό που τον κεντρίζει περισσότερο, να ανακαλύψει ποιο έργο του προσφέρει και τον κάνει να ξανοιχτεί στα βαθιά του λογοτεχνικού ωκεανού ανασαίνοντας ζωηρά από το κύμα, την άλμη, την αύρα που κάθε φορά αυτός αναδίδει. 

14. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller;

Το μυστικό της επιτυχίας ενός βιβλίου για να γίνει best seller είναι να στοχεύει στο θυμητικό του αναγνώστη. Να τον αγγίζει βαθιά και να τον ωθεί να εμπλακεί στην υπόθεση του έργου.

15. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε; 

Θα επέλεγα σαφώς το έντυπο βιβλίο. Άλλη χάρη έχει να κρατάς ένα βιβλίο στα χέρια σου, να το ξεφυλλίζεις, να ανιχνεύεις την κάθε του λέξη, την κάθε του πρόταση. Το αγγίζεις, το αισθάνεσαι.  Σε συντροφεύει όπου κι αν βρίσκεσαι. Βέβαια στη σημερινή εποχή που η τεχνολογία καλπάζει, το ηλεκτρονικό βιβλίο φέρει πλεονεκτήματα κυρίως οικονομικά και το ότι μπορεί να απευθυνθεί σε ένα ευρύ κοινό.

16.  Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;

Θα τον συμβούλευα απλά να διαβάζει πολύ, πάρα πολύ, για να αποκτήσει αναγνωστική εμπειρία της προηγούμενης παράδοσης.

17. Τώρα ας περάσουμε στην πλευρά του αναγνώστη. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;

Τελευταία διάβασα είναι το «Λόγια του πρωινού και του σούρουπου» του Αιγύπτιου λογοτέχνη Ναγκίμπ Μαχφούζ σε μετάφραση από τα Αραβικά των Ελένη Ε. Καπετανάκη και Αγγελική Σιγούρου, των εκδόσεων Καστανιώτη. Είναι ένα σχεδόν πρόσφατο μυθιστόρημα (εκδόθηκε στη Αίγυπτο το 1987). Πρόκειται για ένα έπος τριών οικογενειών που έζησαν στο Κάιρο από το 1798 έως το 1973. Ο συγγραφέας μέσα από ιστορίες ανθρώπων που συλλέγει αφηγείται την ιστορία της πατρίδας του. Ξεδιπλώνει ιστορίες ανθρώπων από όλες τις κοινωνικές τάξεις, τη θέση της γυναίκας που βελτιώνεται με τα χρόνια, τη μετανάστευση σε χώρες της Δύσης, τις παραδόσεις της κοινωνίας που διαβρώνονται, τους οικογενειακούς δεσμούς που κι αυτοί αδυνατίζουν. Ανεπιφύλακτα θα το σύστηνα σε κάθε αναγνώστη.

18. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Έχουμε τόσο πλούσια «βιβλιοθήκη» στην πατρίδα μας που ειλικρινά δυσκολεύομαι να απαντήσω, μην τυχόν και αδικήσω κάποιους/ες. Θα αναφέρω ενδεικτικά κάποιους που στάθηκαν αρωγοί στην πορεία της ζωής μου. Οδυσσέας Ελύτης, Γιάννης Ρίτσος, Κωνσταντίνος Καβάφης, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Μενέλαος Λουντέμης, Τάσος Λειβαδίτης, Κώστας Καρυωτάκης, Μ. Καραγάτσης, Νίκος Εγγονόπουλος, Νίκος Καρούζος, Τάκης Τσαντήλας.
Από ξένους συγγραφείς – ποιητές ενδεικτικά θα αναφέρω τους Πάμπλο Νερούντα, Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι , Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, Πάουλο Κοέλο, Ναγκιμπ Μαχφουζ, Λεο Μπουσκαλια.

19. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;

Αγαπημένα μου βιβλία είναι πολλά και καθημερινά γεννούνται. Είναι αυτά που με μαγεύουν και τα κουβαλάω μέσα μου για καιρό. Ενδεικτικά θα αναφέρω κάποια που αυτή τη στιγμή ανοίγουν το παράθυρο της μνήμης μου: «Η μεγάλη Χίμαιρα» του Μ. Καραγάτση, Τα ποιήματα του Κώστα Καρυωτάκη και του Τάσου Λειβαδίτη, «Έγκλημα και τιμωρία» του Ντοστογιέφσκι, «Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας» του Μάρκες, «Ο Αλχημιστής» του Πάουλο Κοέλο, Μέρες και «Νύχτες της Αραβίας» του Ναγκίμπ Μαχφούζ.

20. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;

Καταρχήν θα ήθελα να πάει καλά η πρώτη ποιητική συλλογή μου «Αποτυπώματα στο πουθενά» και να αξιολογηθεί κριτικά από το αναγνωστικό κοινό. Στα άμεσα σχέδια μου στο χώρο της λογοτεχνίας είναι η ολοκλήρωση και η έκδοση μιας νέας ποιητικής συλλογής. Να προσθέσω επίσης τη συμμετοχή μου σε διάφορα ανθολόγια ποίησης που πρόκειται να κυκλοφορήσουν σύντομα. Για παραπέρα θα δούμε. Υγεία και διάθεση να υπάρχει και όλο και κάτι θα σκαρώνουμε. 

*     *     *

Έσχατος στίχος 
(της Μαρίας Αργυρακοπούλου) 

Στο κουφάρι 
της εναπομείνασας ανθρωπιάς 
ανάμεσα σ’ ένα άτολμο πλήθος 
που μέσα στο δάκρυ του 
κρύβει το δύσβατο τώρα 
και κεντάει στο άλγος του 
προσμονή κι ικεσία 
εκεί θα με βρεις 
να αμύνομαι σθεναρά 
ως έσχατος στίχος.

Γόνιμη σύσπαση 

(της Μαρίας Αργυρακοπούλου) 

Κι όταν το χώμα νοτίσει καλά
κι όταν ο αέρας κοπάσει τριγύρω 
φύτεψε μια κατακόκκινη άνοιξη 
εκεί στο διάσελο των βουνών 
όπου η θελκτική αύρα 
των «Δεν Υπάρχουν» 
ρέει ακατάπαυστα ποίηση 
ως αυγινή αναρρίχηση 
στεναγμών και δακρύων 
κι ως γόνιμη σύσπαση 
μήτρας που τίκτει.

Γλυκιά και αγόγγυστη 
(της Μαρίας Αργυρακοπούλου)

Γλυκιά και αγόγγυστη 

έτεμνες επίμονα τα βάρη του χρόνου 

σαν να ήταν ψωμί γλυκό 

με ακόρεστο ζήλο κατέκλυζες τη ζωή

και με βήμα ανάλαφρο 

διάβαινες τα όρη των δυσκολιών. 

Από ανέκαθεν σμίλευες 

τις ρυτίδες της μέρας 

ως μελωδική ωδή 

προσπερνώντας τους φράχτες της αυθαιρεσίας 

ως διαβάτης μιας δύσβατης διαδρομής 

χαρίζοντάς της ένα εξαίσιο όνειρο.

*     *     *

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΑΡΙΑΣ ΑΡΓΥΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Η Μαρία Αργυρακοπούλου ζει και δραστηριοποιείται, τα τελευταία χρόνια, στη Λαμία Φθιώτιδας. Κατάγεται από το Βεσίνι Καλαβρύτων Αχαΐας. Έχει τελειώσει τα ΤΕΙ Μαιευτικής και εργάστηκε για πολλά χρόνια σε ιδιωτική κλινική της Αθήνας. Η σχέση της με τον ποιητικό και πεζό λόγο ξεκινάει από τα χρόνια της εφηβείας της. Πεζά κείμενα και ποιήματά της απαντούμε στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο και κυρίως στον προσωπικό της ιστοχώρο «Αποτυπώματα»
http://apotypomataa.blogspot.com. Η ποιητική συλλογή «Αποτυπώματα στο πουθενά» είναι η πρώτη της έντυπη εκδοτική απόπειρα.