Συνέντευξη με τον λογοτέχνη Χρήστο Δούκα - ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

Ο «ΚΕΦΑΛΟΣ - Το Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς» έχει ξεκινήση μία νέα δράση με τίτλο: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ» (ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ 3ο ΤΟΜΟ γίνονται δεκτές έως τις 31/12/2019 - ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ: ΕΔΩ) και προσκαλεί όλους τους Λογοτέχνες, Ποιητές και Συγγραφείς να συμμετάσχουν σ' αυτήν. Σκοπός της εν λόγω δράσης είναι η προβολή μέσω αφιερωμάτων και συνεντεύξεων των σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών, Ποιητών και Συγγραφέων, είτε έχουν εκδώσει κάποιο βιβλίο είτε όχι και η δημιουργία του πρώτου τόμου της «Ηλεκτρονικής Εγκυκλοπαίδειας των Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών», η οποία έχει συσταθεί σε μία ανεξάρτητη ιστοσελίδα με τη μορφή ηλεκτρονικών τόμων και την έκδοση δωρεάν e-book.

Στη σημερινή μας παρουσίαση στα πλαίσια της δράσης: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ», θα σας παρουσιάσουμε τον λογοτέχνη, Χρήστο Δούκα, ο οποίος συμμετέχει στην «Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών» και απάντησε στις ερωτήσεις του Δημοσιογράφου, Λογοτέχνη και Εκδότη του Περιοδικού Κέφαλος, κ. Πλούταρχου Πάστρα, για το λογοτεχνικό της έργο, τα βιβλία και τη λογοτεχνία.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΔΟΥΚΑ

1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία, ποιος θα ήταν αυτός;

Η τέχνη του λόγου, είναι η υπερβατική εξωτερίκευση της ψυχής, ανώτερη και ζώσα, ικανή να δημιουργεί και να καταστρέφει, να ενώνει ή να χωρίζει σαν τον θάνατο. Τέχνη μαγική για αλχημιστές μα και για δόκιμους επίδοξους και ερωτύλους “μάγους” - μαθητές.

2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο άνθρωπο;

Το θέμα αυτό είναι; Ή μήπως το τι προσφέρουμε εμείς, ως σύγχρονος άνθρωπος στην λογοτεχνία;
Για να απαντήσω όμως εντός θέματος, μπορεί να λειτουργήσει ως διαφυγή από την καθημερινότητα, να ξεκλειδώσει κρυφές “πόρτες” του νου, αλλά και ως νοητική τροφή του πνεύματος. Επιλέγουμε κάποια από τις παραπάνω λειτουργίες ή και όλες μαζί, ανάλογα με την περίσταση και το είδος της ψυχοπαθολογίας του καθενός μας.

3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;

Δυστυχώς, είναι κοινά αποδεκτό ότι βιώνουμε μία εποχή ηθικής καταπτώσεως, χωρίς ρομαντισμό, αθωότητα, “βάθος” και πνευματικότητα, με περισσή βιασύνη και προχειρότητα, για επιβίωση κυρίως, κυριαρχία και εκπλήρωση πάντα εγωκεντρικών “θέλω”. Αυτός είναι κι ο λόγος της μη κατοχής της πρότερης θέσης της ποιήσεως – αλλά και γενικότερα της λογοτεχνίας, του προβληματισμένου λόγου δηλαδή, όπως παλαιότερα. Επίσης περίοπτη θέση σε αυτήν την κατάσταση έπαιξε και παίζει η οικονομική κρίση με όλα τα συνεπακόλουθά της.
Για το μέλλον της ποιήσεως… ισχύουν δύο σταθερές, το ότι πάντα θα υπάρχουν μύστες, μυητές μα και μυούμενοι στην τέχνη του λόγου και το ότι η ποιοτική λογοτεχνία δεν χάνεται, δεν μεταβάλλεται και θα ενυπάρχει σε όλα τα στάδια της ανθρωπότητας.

4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;

Ποίηση, η υπέρτατη Τέχνη του λόγου. Το κλειδί, για “διάφορες” θύρες της ζωής. Το γριμόριο του κάθε επίδοξου κι ευφάνταστου αποκρυφιστή, των λέξεων.

5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;

Από τότε που ήμουν μαθητής στο Γυμνάσιο, θυμάμαι τον εαυτό μου να σκιαγραφεί πάνω σε ένα χαρτί τα εσώψυχα και τους προ-εφηβικούς τότε προβληματισμούς μου. Κύρια παρότρυνση, ερεθισμός αλλά και επιρροή, συγγενικό μου πρόσωπο αλλά και γενικότερα το “εκλεπτυσμένο” οικογενειακό μου περιβάλλον. Ήταν μία ανάγκη μου, εξωτερίκευσης προβληματισμών και σκέψεων, απόδειξης ισχυρής συνειδητότητας, πράγμα που ήταν αυτοσκοπός από τότε που θυμάμαι το “εγώ” μου.

6. Γιατί γράφετε;

Είναι ένα από τα πάθη μου, οπότε κάθε επιχείρηση αποδόμησης αυτών (των παθών), πέφτει στο κενό πάντα. Μία εσωτερική παρόρμηση τόσο δυνατή όσο και κάθε προσπάθεια οπτικοποίησης της φαντασίας μου.

7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας; 

Εμπνέομαι από την έννοια του θανάτου κυρίως, σε όλες τις εκφάνσεις του. Δευτερευούσης κι ελάσσονης σημασίας έννοιες όπως ο Θεός, η φύση, ο άνθρωπος, η πνευματικότητα μα κι “εσωτερικές” σκέψεις επί παντός. 

8. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;

Με την ελεύθερη ποίηση αλλά και με την συγγραφή στίχων. Στο παρελθόν τολμούσα και στο διήγημα. Ανά περίπτωση και λόγω προσωπικών ενασχολήσεων καλούμαι να συγγράψω δοκίμια και μελέτες εσωτερικής υφής.

9. Μιλήστε μας για το λογοτεχνικό σας έργο.

Το 1993 κυκλοφόρησαν 3 τεύχη του περιοδικού “Αυτογνωσία” με εκδότη και αρχισυντάκτη εμένα, ενώ εκείνη την εποχή κυκλοφορώ και την πρώτη μου ποιητική συλλογή με τίτλο “Θανατωμένες Ανάσες”. Αρθρογράφησα πολλά χρόνια σε τοπικές εφημερίδες (“Ελεύθερη Θράκη” και “Επαρχιακός Τύπος”), ενώ άρθρα μου υπάρχουν και στο περιοδικό “Ενδοχώρα”. Τα τελευταία 10 χρόνια έχω παρουσία στην ποιητική συλλογή που εκδίδουν κάθε χρόνο οι Εβρίτες Δημιουργοί από τις εκδόσεις “Θρακικός Οιωνός”. Πέρσι συμμετείχα σε άλλες δύο συλλογές με ποιήματα μου, των εκδόσεων Όστρια αλλά και στο λογοτεχνικό ημερολόγιο του 2019 του λογοτεχνικού περιοδικού “Κέφαλος”. Τέλος, φέτος κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Όστρια η τελευταία μου ποιητική συλλογή, το “Γριμόριο”. Σημαντική αναφορά στην πορεία μου βέβαια κατέχουν οι μελοποιήσεις που έχουν γίνει σε ποίηση μου, από ερασιτεχνικά σχήματα (Hocus, Groovies), μα και με συμμετοχή σε επίσημη δισκογραφία μέσω των “Crossover” και του Στέφανου Κουκουλομάτη (Γλαύκωψ).

10. Πείτε μας λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο που έχει τίτλο: «ΓΡΙΜΟΡΙΟ». 

To “Γριμόριο” είναι η τελευταία μου ποιητική συλλογή, η οποία περιέχει ελεύθερη ποίηση φυσικά με επιλογή από την πρώτη στιγμή που έγραψα κάτι, μέχρι σήμερα. Έργο για λίγους…. Δεν θεωρώ ότι είναι “εύκολο”… όμως είναι τίμιο κι ειλικρινές. Αυτό αρκεί για μένα. 
Γεμάτο με συμβολισμούς και διάσπαρτους κώδικες από Γεμάτρια και Νοταρικόν. Τίποτα δεν είναι τυχαίο σ΄ αυτό. Εύχομαι να υπάρξει η μέρα όπου η αποκωδικοποίησή του και τα “νοήματά” του, να σημάνουν την έναρξη της αναγέννησης και της αποκατάστασης των όντων.

11. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην ημέρα που κάθεστε και γράφετε;

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ώρα, όπως κι ο τόπος, αρκεί όλες οι υπόλοιπες συνθήκες να το επιτρέπουν….. κυρίως αναφέρομαι στην πνευματική ηρεμία και γαλήνη, τις οποίες θεωρώ πολύ βασικές. Μια τέτοιου είδους “σκοτεινή” ποίηση θα έλεγε κανείς ότι ιδανικά θα γραφόταν μεταμεσονύχτια, όμως προσωπικά προτιμώ την πρωινή συγγραφή με καθαρό μυαλό και σώμα. Είναι σαν ιεροτελεστία για μένα… Μόνο έτσι έχει νόημα.

12.  Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια της κρίσης;

Για βιοπορισμό φυσικά δεν το συζητάμε… Όπως έλεγε και ο Hubbard, πρωταρχικό στον άνθρωπο είναι η επιβίωση. Όποιος έχει λύσει το τελευταίο θέμα, μπορεί και να ασχοληθεί και με πιο πνευματικά πράγματα όπως είναι και η λογοτεχνία. Δυστυχώς αυτό το ίδιο θέμα κάνει το πάθος μας, την  συγγραφή ποίησης παραδείγματος χάριν, ελιτίστικο κατά μίαν έννοια.
Η ζωή ενός λογοτέχνη, στα χρόνια μας, είναι μία συνεχής πάλη προς το Φως, προς την Ελευθερία. Είναι αυτή η υπερβατικότητα που καλούμαστε να εφαρμόσουμε στην ρηχή καθημερινότητά μας.

13. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή σήμερα;

Με μια πρώτη ματιά ελπιδοφόρα κι “ανεβασμένη”. Το θετικό όντως είναι ότι υπάρχει πλέον πληθώρα και νέων τίτλων μα και νέων λογοτεχνών, όμως με την ζήτηση τι γίνεται; Αυτό είναι το πιο σημαντικό και βασικός λόγος το πάθος μας να είναι ακόμα πιο ελιτίστικο, αφού υπάρχουν “διαμάντια” εκεί έξω, που δεν θα δουν ποτέ το φως της δημοσιότητας, λόγω του οικονομικού παράγοντα.

14. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller;

Μυστικό, δεν υπάρχει μυστικό… ρεαλισμός ονομάζεται το να γνωρίζουμε τους βασικούς νόμους της αγοράς. Πρωταρχικό, η διαφήμιση και η προώθηση του “προϊόντος” Best Seller. Δευτερεύων το target group… το που και σε πόσους απευθύνεσαι… 
Προσωπικά διατηρώ εκ διαμέτρου αντίθετη πορεία με όλο αυτό. Γράφω για μένα πρωτίστως… σε ένα κόσμο δομημένο εγωκεντρικά, διατηρώ κι εγώ με την σειρά μου την προσωπική μου θέση με όποιο κόστος. Δεν ξεπουλιέμαι. Το βιοποριστικό μου το έχω λύσει και δεν περιμένω κάτι από αυτό, που μου ομορφαίνει την ζωή. Έτσι πορεύομαι, χωρίς αγκυλώσεις και φραγμούς, σίγουρα όμως με τιμιότητα και “καθαρότητα”.

15. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε; 

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το πιο πάνω δίλημμα. Όποιος ονομάζεται ή θέλει να ονομάζεται λογοτέχνης σίγουρα προτιμά το έντυπο. Είναι συνυφασμένη μαζί με όλες τις άλλες μικροαστικές αντιλήψεις η λογοτεχνία με το βιβλίο-έντυπο. Κι εγώ προσωπικά αρνούμαι να το ξεπεράσω αυτό, όσο κι αν χρησιμοποιώ την τεχνολογία.
Δεν θα ξεπεράσω ποτέ το πως ένιωσα όταν έπιασα “ζεστό” από το τυπογραφείο το πρώτο μου βιβλίο… την μυρωδιά του… το βάρος του και το “ειδικό” βάρος του…

16.  Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;

Να διαβάζει και να γράφει… είναι μία τέχνη η οποία εξασκείται και εξελίσσεται μέρα με την ημέρα.

17. Τώρα ας περάσουμε στην πλευρά του αναγνώστη. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;

Τα εξής τρία: “Μακροζωία – Ο απόλυτος Οδηγός” της Ρούλας Γκόλιου, εκδ. Ιβίσκος, το “Κάτι χαμογελάει στις Σκιές” του Ηλία Φουντούλη, εκδ. Χρονικό και το “Έχεις Facebook, σε θέλω φίλη” του Βασίλη Καραβάση.

18. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Γιάννης Ξανθούλης, ο Καμύ, ο Κούντερα, ο Έκο κι ο Λάβκραφτ. Από ποίηση ο Καρυωτάκης, ο Μπωντλαίρ, ο Πόε κι ο Πεσόα και γενικώς όλοι οι “καταραμένοι”.

19. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;

Η “Ασκητική” του Ν. Καζαντζάκη, ο “Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον” του Ρίτσαρντ Μπαχ, “Η Αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι” του Μίλαν Κούντερα, ο “Αντίχριστος” και το “Λυκόφως των Ειδώλων” του Νίτσε, το “Εκκρεμές του Φουκώ” του Έκο και η τριλογία του Μίλερ “Σέξους, Πλέξους, Νέξους".   

20. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;

Αρκετά. Σίγουρα την συμμετοχή μου σε συλλογές και διαγωνισμούς και την γενικότερη ενεργητικότητα μου “στα πράγματα”. Όπως και να έχει να συνεχίσω να γράφω για να ετοιμάζω το επόμενο βήμα μου, την επόμενη ποιητική συλλογή μου. Μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί μου στο doukas@hotmail.com και θα με βρείτε στα ΜΚΔ με το όνομά μου

*     *     *

ΆΓΝΩΣΤΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ

(του Χρήστου Δούκα)

Ιερό καθήκον
το πνεύμα φυσικώς να προσεγγίσει
την Υπερφύση που του ανήκει,
όμως δεν γνωρίζει – δεν αντιλαμβάνεται.

Κατανοώντας την Θέση του,
στο σχέδιο, στο Όλον...
Ποιά η σχέση Θεού, ανθρώπου μα και Σύμπαντος;

Ιδιαίτερη Θέση – αρχέγονη κατάσταση,
η επανάκτηση αυτής – ο μόνος στόχος.

ΩΔΗ ΣΤΗΝ ΕΚΑΤΗ

(του Χρήστου Δούκα)

Πιο εντυπωσιακός και γοητευτικός

από τον Βάκχο και από τον Άρη

Η άβυσσος των αστεριών!

Με παρθένα πανοπλία,

Τα βέλη μου, λαμπρά ανθεκτικά

σαν τις πρώτες ακτίνες της άνοιξης!

Μέσα από το σάβανο, μέσα από το σύννεφο,

Μέσα από τη θύελλα,

Στο βουνό του πάθους,

Ηφαίστειο που ξύπνησε ---

Με την οργή του μάγου

Σε επικαλούμαι, σε επικαλούμαι!

Μέχρι το μεσονύκτιο της τρέλας:

Η μοναχική θάλασσα,

Το σκάνδαλο της σελήνης,

Το χάος μέσα μου,

Η θλίψη του κρατουμένου

Από το πευκοδάσος,

Τη νύχτα της απόλαυσης

Ήσουν δικιά μου, ήσασταν δικιά μου!

Ήσασταν δικιά μου, η αγία μου,

Η παρθένα μου, η σύντροφος μου,

Με τη δύναμη των εξουσιών που περιβάλλομαι

τη νύχτα της μοίρας μας,

αν και λιποθυμώ,

αν και πνίγομαι,

έως την ώρα της εξουσίας μου

Σε επικαλούμαι, σε επικαλούμαι!

Κανένας Θεός δεν θα μπορούσε να την γοητεύσει,

Σε επικαλούμαι, σε επικαλούμαι!

Από τη νύχτα βγάλε ένα αστέρι - το δικό μου!

Τώρα εβδομήντα έτη φωτός πιο κοντά, όπως πιστεύω

Σταθερή η καρδιά μου 

μέσα στην άγνωστη άβυσσο,

Η δόξα του μοναδικού μου οδηγού, παράλληλα με την μορφή σου

Καθώς πλησιάζω αυτή την πύλη του φωτός 

που οι άνθρωποι ονομάζουν θάνατο,

Η αστραφτερή λάμψη αρχίζει να πάλλεται, μια σφύζουσα σφαίρα,

Η συστολή και η διάστολή του χρυσού,

Νέα ζωή αθάνατη,

Μέχρι το μαύρο βελούδινο βράδυ να καίγεται στο πορφυρό. 

Είναι η φωνή σου, ο λόγος σου, ο μυστικός σπόρος.

ΠΡΕΣΒΕΙΣ

(του Χρήστου Δούκα)

Πρέσβεις ενός άδηλου έθνους
μισθοφόροι συνειδήσεως
κινούμε από το Φυσόκαστρο
σε ενικό αριθμό.

Υποστήριξη ειρήνης
με μαφιόζικα κίβδηλα όνειρα.
Άσπιλα και αμόλυντα,
τα τέκνα αυτών
που ούτε φαντάζονται το γκρι και την μονοτονία.

Στολισμένοι υπέρ του δέοντως
με καραμπίνες και  χειροβομβίδες
με βωβό κινηματογράφο,
έχοντας δει όλα τα “Ράμπο”.

Σκυλεύουμε τα κουφάρια,
δίνοντας μάχες για τα Rollex και τα Timberland
των αδικοχαμένων....

Βολιδοσκόπηση και ματαιότητα
για την ανδρεία του Ηρακλή
κι αυτός έγινε τσιμεντοβιομήχανος εδώ... μάταια...
Τσιμέντο να γίνει...

Αλλοπρόσαλλα τα χούγια
της μαμάς πατρίδας,
βολοδέρνουμε και σερνόμαστε σαν σκουλήκια
οπλισμένοι σαν αστακοί.

Η Λεγεώνα των Ξένων
και άλλοι μισθοφόροι της διασποράς
πίνουν ουίσκι
το οποίο στο λαρύγγι γίνεται βιτριόλι.

                                                                                                                                                                   

*     *     *

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΟΥΚΑΣ

Γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη το 1976 σε οικογένεια με “ιδιαίτερο” καλλιτεχνικό υπόβαθρο και έτσι από πολύ μικρός εκδηλώνει την αγάπη του για την μουσική και τα γράμματα. Ήδη από το 1989 συμμετέχει ενεργά σε διάφορα μουσικά σχήματα, είτε ως μουσικός, είτε ως στιχουργός. Το 1991 ξεκινάει την έκδοση του περιοδικού “Αυτογνωσία” με υψηλή κυκλοφορία για την εποχή και εκδίδει 3 (συλλεκτικά πλέον) τεύχη. Το 1993 εκδίδει την πρώτη του ποιητική συλλογή “Θανατωμένες Ανάσες”. Έως σήμερα διατηρεί το μουσικό σχήμα “Crossover” και “Hocus”, όπου δισκογραφεί με 3 επίσημα άλμπουμ, στα οποία γράφει όλους τους στίχους. Παράλληλα εδώ και 5 χρόνια συμμετέχει ανελλιπώς ως ποιητής στην έκδοση του Ανθολογίου Εβριτών Ποιητών με πολλά ποιήματα, ενώ είναι έως και σήμερα ενεργό μέλος της αντίστοιχης ομάδας Εβριτών δημιουργών. Ποιήματά και στίχοι του συναντώνται στο ευρύ πεδίο της τέχνης αλλά και της μουσικής δισκογραφίας.
Είναι στρατιωτικός και έχει υπηρετήσει πολλές φορές σε εμπόλεμες ζώνες (Κοσσυφοπέδιο, Αφγανιστάν), πηγή έμπνευσης γι’ αυτόν, ενώ έχει τιμηθεί με τα αντίστοιχα μετάλλια αποστολών. Ζει έως και σήμερα στην “αγαπημένη” του Αλεξανδρούπολη με την σύζυγό του Γεωργία και έχουν 2 γιους. Μιλάει 3 ξένες γλώσσες και παράλληλα δημοσιογραφεί για θέματα πολιτιστικά, σε τοπικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, χωρίς να ξεχνάει ποτέ την μεγάλη του αγάπη, το ραδιόφωνο. Συμμετέχει  σε διάφορες κοινωνικές ομάδες και συλλογικότητες.