Συνέντευξη με τον λογοτέχνη Άγγελο Λάππα - ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

Ο «ΚΕΦΑΛΟΣ - Το Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς» έχει ξεκινήση μία νέα δράση με τίτλο: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ» και προσκαλεί όλους τους Λογοτέχνες, Ποιητές και Συγγραφείς να συμμετάσχουν σ' αυτήν. Σκοπός της εν λόγω δράσης είναι η προβολή μέσω αφιερωμάτων και συνεντεύξεων των σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών, Ποιητών και Συγγραφέων, είτε έχουν εκδώσει κάποιο βιβλίο είτε όχι και η δημιουργία του πρώτου τόμου της «Ηλεκτρονικής Εγκυκλοπαίδειας των Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών», η οποία θα συσταθεί σε μία ανεξάρτητη ιστοσελίδα με τη μορφή ηλεκτρονικών τόμων και την έκδοση δωρεάν e-book.

Στη σημερινή μας παρουσίαση στα πλαίσια της δράσης: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ», θα σας παρουσιάσουμε τον λογοτέχνη Άγγελο Λάππα, ο οποίος συμμετέχει στην «Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών» και απάντησε στις ερωτήσεις του Δημοσιογράφου, Λογοτέχνη και Εκδότη του Περιοδικού Κέφαλος, κ. Πλούταρχου Πάστρα, για το λογοτεχνικό του έργο, τα βιβλία και τη λογοτεχνία. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΓΓΕΛΟ ΛΑΠΠΑ

1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία, ποιος θα ήταν αυτός;

Για να  ξεκινήσω από την ετυμολογική ερμηνεία του όρου, είναι η Τέχνη του Λόγου, όπως η Ζωγραφική είναι η Τέχνη των χρωμάτων, η Μουσική η Τέχνη των ήχων, ο Χορός η Τέχνη της κίνησης. Έτσι και η Λογοτεχνία με «εργαλείο» τη γλώσσα, τις λέξεις -τις οποίες, πρέπει να τονιστεί, επανατοποθετεί και ανανοηματοδοτεί- και με «υλικό» την επεξεργασία των βιωμάτων του λογοτέχνη από τη γύρω του πραγματικότητα, δημιουργεί έναν καινούργιο κόσμο μέσα στον οποίο αποτυπώνεται η αντίδραση του δημιουργού του στα ερεθίσματα του κόσμου τον οποίο ζει. Να τονιστεί ότι κάθε γνήσιο έργο Τέχνης (και της Λογοτεχνίας), για να αναγνωρίζεται ως τέτοιο, πρέπει πέρα από όλα τα άλλα να προκαλεί στον δέκτη εκείνο το εκλεκτό συναίσθημα που αποκαλούμε καλαισθητική συγκίνηση (αλλιώς, στον χώρο τουλάχιστον της Λογοτεχνίας, θα γράφαμε δοκίμια για να εκφράσουμε τις απόψεις και τα συναισθήματά μας).

2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο άνθρωπο;

Κατά τον Αριστοτέλη κάθε ον σκοπό ύπαρξής του έχει να πραγματώσει τον «δυνάμει» εαυτό του. Έτσι ολοκληρώνεται. Ο άνθρωπος γίνεται Άνθρωπος, όταν πετύχει να καλλιεργήσει εκείνα τα στοιχεία της φύσης του που τον διακρίνουν από τα ζώα. Να συγκροτήσει μια πολύπλευρη προσωπικότητα μέσα από την πνευματική, αισθητική, γλωσσική και ηθική του καλλιέργεια. Σε αυτό συμβάλλει η Λογοτεχνία• με βιωματικό τρόπο προσφέρει εμπειρίες που βοηθούν τον άνθρωπο να καλλιεργήσει την ανθρώπινη φύση του. Παράλληλα η ανάγνωσή της είναι μια εύκολη και ευχάριστη δραστηριότητα που γεμίζει τον ελεύθερο χρόνο του. Τα λογοτεχνικά έργα, πνευματικά παιδιά της εποχής τους, αποτυπώνοντας την πραγματικότητα με τη γοητεία και τη δύναμη της Τέχνης, βοηθούν τον αναγνώστη να κατανοήσει τον κόσμο μέσα στον οποίο ζει, τον οδηγούν στην αυτοσυνειδησία, τον αφυπνίζουν, του διαμορφώνουν τέλος στάση. 

3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;

Είναι άλλα τα μεγέθη σήμερα• τεράστια. Η ποίηση αδύναμη χάνεται μέσα στον λαβύρινθο και την πολυπλοκότητα των σχέσεων, των διόδων επικοινωνίας, των προβλημάτων. Πώς να βρει ο σύγχρονος άνθρωπος τον ποιητή και να έχει τον χρόνο να «συνομιλήσει» μαζί του σε έναν κόσμο που τον διακρίνει η ταχύτητα, η εικόνα και η διαρκής αλλαγή; «Φταίει» όμως και η ποίηση. Ίσως δεν έχουν βρεθεί ακόμα τα εκφραστικά μέσα εκείνα τα οποία θα ικανοποιούν τις ανάγκες του σύγχρονου αναγνώστη της. Οι ποιητές πρέπει να λάβουν υπόψη ότι ο κόσμος του διαδικτύου είναι εδώ.  Πάντως η ποίηση δεν θα πάψει να υπάρχει. Όσο υπάρχουν άνθρωποι, θα  υπάρχει και η ποίηση. Είναι στοιχείο της φύσης τους.

4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;

Πράγματι δύσκολο ερώτημα. Γι’ αυτό όσοι προσεγγίζουν τον όρο ποίηση, ο καθένας με τον δικό του τρόπο και κανείς δεν έχει δώσει τον τελικό και μοναδικό ορισμό. Ίσως γιατί τα πάντα είναι ποίηση• ένας απέραντος χώρος που μέλλει διαρκώς να κατακτηθεί. Για μένα πάντως το ποίημα (δεν θα πω για την ποίηση) είναι μια σύνθεση από εικόνες και μουσική (χρώματα και ήχους )φτιαγμένα με λέξεις που μέσα τους μπορώ να  βλέπω κομμάτια του κόσμου μου και της ψυχής μου. Με συγκινεί και με κερδίζει, όταν παράλληλα έχει τη δύναμη του αιφνιδιασμού με την ανατρεπτική εικόνα της καθημερινότητας που ζούμε.

5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;

Άρχισα να γράφω από τα χρόνια του Λυκείου. Επειδή όμως θεωρούσα ότι είναι ένας τρόπος έκφρασης των εφηβικών μου προβληματισμών και αναζητήσεων που θα μου περάσει με την εφηβεία και, στο κάτω κάτω, κανέναν δεν ενδιαφέρουν και τίποτα δεν έχουν να προσθέσουν τα γραπτά μου, τα παραπετούσα και ύστερα τα έσκιζα. Αποδείχτηκε όμως πως δεν μπόρεσα να απαλλαγώ από το να εκφράζομαι με στίχους σε όλη μου τη ζωή. Φαίνεται είμαι «προγραμματισμένος» να γράφω. Και τελικά κατάλαβα πως το γράψιμο είναι για μένα τρόπος να δρω, να αντιδρώ και να ζω.

6. Γιατί γράφετε;

Νομίζω πως πρέπει να σας καλύπτει η απάντησή μου στο προηγούμενο ερώτημα.

7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας; 

Ο κόσμος, κυρίως, γύρω μου όπως τον ζω στην καθημερινότητά μου. Απαντώ στα ερεθίσματά του, απομονώνω συμβάντα του και τα αξιοποιώ για να δηλώσω τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τον κόσμο μέσα στον οποίο έτυχε να ζω, αλλά και να απαντήσω στις εσωτερικές μου ανησυχίες και προβληματισμούς μου.

8. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;

Έχω γράψει τέσσερις ποιητικές συλλογές, δύο μυθιστορήματα και μία συλλογή διηγημάτων. Έχω σχεδόν έτοιμα, μια συλλογή ποιημάτων και μία διηγημάτων. Παρόλα αυτά αισθάνομαι πως μου ταιριάζει η ποίηση.

9. Μιλήστε μας για το λογοτεχνικό σας έργο.

Θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο σύντομος μπορώ. Γράφω γιατί με νοιάζει ο άνθρωπος, ο συνάνθρωπός μου, η μοίρα του, η μοίρα μου. Η τραγικότητα της ύπαρξής μας. Με πειράζουν η αδικία, η εκμετάλλευση, η πλεονεξία, η βαρβαρότητα. Αλλά και το παράλογο του εφήμερου της ανθρώπινης ύπαρξης που αναιρεί κάθε βεβαιότητά μου για το αν τελικά υπάρχει σκοπός για τον οποίο βρεθήκαμε στη ζωή. Στις δυο πρώτες ποιητικές μου συλλογές με απασχόλησε το θέμα της ανθρώπινης ευτυχίας, αν και πώς μπορεί να την κατακτήσει ή έστω να την προσεγγίσει (στον βαθμό βέβαια που εξαρτάται από τον ίδιο τον άνθρωπο).  Στο πρώτο μου μυθιστόρημα «Όταν ο Άβελ θα σκότωνε τον Κάιν» μελετώντας την διαχρονική πάλη του Καλού με το Κακό προσπαθώ να δω αν είναι δυνατό και πώς μπορούμε να νικήσουμε το Κακό. Στην ποιητική μου συλλογή «Εντός των τειχών» με απασχολεί ο εγκλωβισμένος και φυλακισμένος σε ένα τραγικό αδιέξοδο σύγχρονος άνθρωπος, και μέσα από τα διηγήματα της συλλογής «Απόδραση στην άλλη μέρα»(που εκδόθηκαν ταυτόχρονα) προσπαθώ να βρω ή προτείνω τρόπους διαφυγής του. Πέρα από αυτά, αν κοιτάξουμε κυρίως την τελευταία μου ποιητική συλλογή «Εικόνες και Πρόσωπα», τα ποιήματά μου είναι μικρές καθημερινές ιστορίες ανθρώπων με τις φιλοδοξίες, προσδοκίες, τις διαψεύσεις, την απογοήτευση και την ελπίδα ακόμη ή ανθρώπων που τους θρέφει η μνήμη, που ψάχνουν μέσα από τις αναμνήσεις να βρουν την υπόστασή τους, τον εαυτό τους.

10. Πείτε μας λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο που έχει τίτλο: «RE\UNION – Η ‘θεωρία’ των πέντε δακτύλων».

Περιγράφει τη μέρα της συνάντησης πέντε συμμαθητών και αδελφικών φίλων σαράντα χρόνια μετά την αποφοίτησή τους από το Λύκειο. Είχαν αποφοιτήσει τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, εποχής με έντονο επαναστατικό χαρακτήρα. Ανήκαν δηλαδή στη γενιά του Πολυτεχνείου που ήθελε να αλλάξει την Ελλάδα, τον κόσμο. Το ίδιο και αυτά τα παιδιά• μια μικρή ομάδα επαναστατών ήταν. Το βιβλίο παρακολουθεί με την τεχνική των αναδρομών την πορεία τους μέσα στα χρόνια της μεταπολίτευσης. Μπόρεσαν να το αλλάξουν έστω κατά τι το ‘σύστημα’;  ή τους άλλαξε αυτό; Είναι μια ιστορία με ίντριγκες και ανατροπές που οδηγεί σε διάβρωση ‘έως θανάτου’ τις πιο στενές και αγνές σχέσεις, συγγενικές, φιλικές, ερωτικές. Οι συναλλαγές, η διαπλοκή, η ευνοιοκρατία και η πολιτική διαφθορά της εποχής της μεταπολίτευσης ως τις μέρες της κρίσης σε όλο το ‘μεγαλείο’ της!

11. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην ημέρα που κάθεστε και γράφετε;

Κάθε ώρα μπορεί να γράψω. Αρκεί να έχω ησυχία, ηρεμία και κυρίως έμπνευση. Αυτά συνήθως τα βρίσκω πρωινές ώρες και κάποτε αργά το βράδυ. Και προσπαθώ να τα βρίσκω, έστω και για λίγο, κάθε μέρα.

12.  Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια της κρίσης;

Την βιώνει βέβαια όπως όλοι οι άλλοι Έλληνες, αλλά -κατά τη γνώμη μου- αποτελεί γι’ αυτόν ένα επιπλέον ερέθισμα, μια πηγή έμπνευσης για δημιουργία. Πιστεύω η «λογοτεχνία της κρίσης» μετά από χρόνια θα είναι ένα ενδιαφέρον για μελέτη κομμάτι της λογοτεχνίας μας που και έργα άξια προσοχής θα έχει δώσει και θα βοηθήσει και στην κατανόηση της εποχής μας.

13. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή σήμερα;

Πλούσια σε ποσότητα, πιστεύω όσο δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν. Όσο για την ποιότητα, ο χρόνος θα δείξει τι θα μείνει.

14. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller;

Να έχει πιάσει τον σφυγμό της εποχής. Δεν σημαίνει πως ένα  best seller, είναι ένα καλό ποιοτικά λογοτεχνικό βιβλίο. Νομίζω, είναι ένα καλό προϊόν -να μιλήσουμε με όρους της καταναλωτικής κοινωνίας- που καλύπτει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του σύγχρονου αναγνωστικού κοινού. Δεν αποκλείεται όμως να τυχαίνει να είναι ταυτόχρονα και ένα αριστούργημα.

15. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε; 

Για μας που έχουμε μεγαλώσει και περάσει όλη μας τη ζωή με το έντυπο• έντυπο. Αλλά το μέλλον ανήκει στο ηλεκτρονικό. Δεν έχει νόημα να εξετάσουμε αν είναι καλό ή κακό, μας αρέσει δεν μας αρέσει. Ή να αντιδράσουμε με καταστροφικές(!) κραυγές. Η Τεχνολογία επελαύνει και σαρώνει τα πάντα. Διαμορφώνει νέα δεδομένα και σχέσεις. Πιστεύω πως πάντα όλο και καλύτερα, αρκεί να αξιοποιούμε τις δυνατότητες που μας δίνει. Μπορούμε να θέσουμε το ερώτημα σήμερα αν πρέπει ένας αγρότης να καλλιεργήσει το χωράφι του με τρακτέρ ή το άλογο; Εύχομαι η Τεχνολογία να επιτρέψει ή να επιβάλει παράλληλα και την κυκλοφορία ες αεί και του έντυπου βιβλίου.

16.  Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;

Μέσα στο έργο του, να εκφράζει με ειλικρίνεια τον εαυτό του. Καμιά άλλη σκοπιμότητα να μην οδηγεί να γράψει κάτι, από την ανάγκη της ψυχής του που τον σπρώχνει να γράφει. Τα υπόλοιπα, αν είναι να έρθουν, θα έρθουν με τη σειρά τους.

17. Τώρα ας περάσουμε στην πλευρά του αναγνώστη. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;

Ξαναδιάβασα τον «Συνταγματάρχη Λιάπκιν» του Μ. Καραγάτση και μόλις τελείωσα  το «Ημερήσια Διάταξη» του Eric Vuillard, ένα βιβλίο που εκδόθηκε την προηγούμενη χρονιά από τις εκδόσεις ‘Πόλις».

18. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Ο Διον. Σολωμός και ο Γ. Σεφέρης. Ο Ντοστογιέφρκι και ο Ν. Καζαντζάκης.

19. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;

«Έγκλημα και τιμωρία» του Ντοστογιέφκι, «Η Δίκη» του Κάφκα και «Ο Μάκβεθ» του Σαίξπηρ.

20. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;

Να γράψω ένα μεγάλο μυθιστόρημα, το οποίο έχω σχεδιάσει, με θέμα τη μετανάστευση Ελλήνων στις ΗΠΑ κυνηγώντας το αμερικανικό όνειρο. Και από ποίηση: Τρεις μονολόγους (με κάποια θεατρική διάσταση) που και αυτούς τους έχω σχεδιάσει.

*     *     *

Η Βάρκα
(του Άγγελου Λάππα) 

Την τραβήξαμε στη στεριά•
“τη σακάτεψε ο καιρός”, είπε ο Μηνάς,
(βράδυ στο φυλάκιο με το ρέο η Ανδριάνα! 
 -επικίνδυνα πράγματα-
“για όλη την παρέα”, είπε ο λοχίας. 
πενήντα περασμένα μάλλον –δεν είσαι βέβαιος στο σκοτάδι!-
και ούτε ρωτάς γυναίκα, έστω και την Ανδριάνα, για τα χρόνιά της
έτσι κι αλλιώς αδιάφορο για φαντάρους στη μεθόριο 
πριν σαράντα τόσα χρόνια 
μια ψαρόβαρκα να κινδυνεύει μεσάνυχτα στη λίμνη
μεσοχείμωνο 
τρικυμία  πλάι η Δοϊράνη),
ο Μηνάς ο λοχίας-σαράντα τόσα χρόνια είχαμε να συναντηθούμε-
 έβαλε με προσοχή τα κουπιά στα δεξιά και αριστερά της
δυο χέρια τεντωμένα ασάλευτα
πεθαμένα,
δε μπορεί να ταξιδέψει πια, ψιθύρισε σταυρώνοντας τα χέρια του.
Η Ανδριάνα-γελάει κανείς με τέτοιες συμπτώσεις, λοχία!- 
τη βρήκαμε ξεχασμένη στο γέρμα του Αύγουστου,
μιλούσε για το επόμενο ταξίδι ανυποψίαστη,
δυο ρώγες κορίτσι άρωμα
και να στάζουν τα μαλλιά θάλασσα
και να κοιτάζω την ασάλευτη βάρκα
την ασάλευτη θάλασσα
την τρικυμία στα χείλη της Ανδριάνας.

Ταξίδεψε μια ζωή ολόκληρη η βάρκα,
καιρός να αναπαυτεί, λοχία…

Από τη συλλογή «Εντός των τειχών»

ΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΙ ΚΑΤΑΜΑΤΑ

(του Άγγελου Λάππα) 

Δυο άνθρωποι κοιτάζονται κατάματα
Στη μέση του δρόμου
«Κάτι μου θυμίζεις» αναρωτιέται ο ένας για τον άλλο
Κοιτάζονται βαθιά μέσα στο χρόνο τους
Κοιτάζουν βαθιά μέσα στο πετρωμένο ποτάμι
Μέσα στις κίτρινες πληγές τους 
Συναντιούνται εκεί
Αναλλοίωτοι
Αγκαλιάζονται

Μου λες να είμαι σκληρός
Σκληρή είναι η πέτρα
Σκληρό το μαγκωμένο στα δόντια του χρόνου
Μειδίαμα των αγαλμάτων
Σκληρό το πρόσωπο του καιρού μας.
Το αίμα κυλάει
Το χώμα τρίβεται
Η φωτιά λιώνει
Πώς μπορεί ένας άνθρωπος να είναι σκληρός;  

Από τη συλλογή «Εικόνες και Πρόσωπα»

ΤΩΡΑ
(του Άγγελου Λάππα) 

 Σε τούτη τη μέρα σε τούτη τη νύχτα
στην ώρα τούτη όλη μας η ζωή.

Μίλα μου τώρα, το αύριο είναι μακριά
ίσως αύριο είμαστε και εμείς άλλοι
Πρώτα το λευκό
κι ύστερα τα χρώματα τα εφτά της ίριδας
κι ύστερα το μαύρο
τώρα το φως της άλλης μέρας
Όχι το λευκό!
Φως• το οράς και γελάει
του μιλάς και θυμώνει
το αγγίζεις και αποτραβιέται στη γωνία
σε αγγίζει και φλέγεται το σώμα σου
φως και νερό
στη στεγνή πέτρα
γίνε σπορέας
η γη ανοίγει στα δυο να σε δεχτεί.

 Γυναίκα, έρχεσαι κάθε μεσημέρι 
από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα
απ’ την αρχή της μέρας
ακροπατώντας ροδοδάκτυλη
όλη αίνιγμα και υπόσχεση
απ’ το τέλος του ήλιου με μια αγκαλιά χρυσάνθεμα
χυμένα στα μάτια σου
κατεβαίνοντας τα λευκά όρη με το άγριο πρόσωπο
του χειμώνα
υγραμένη απ’ τη νοτιά της θάλασσας
παραδομένη στο μεθυστικό τραγούδι του πελάγου 
Μείνε θάλασσα
Γίνε γη
Τώρα γεννιέται απ’ την αρχή ο κόσμος
Είναι δικό μας και τούτο το μεσημέρι
Το αύριο είναι μακριά
Ίσως δεν είμαστε εμείς στο αύριο.

Από τη συλλογή «Εικόνες και Πρόσωπα»

*     *     *

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΓΓΕΛΟΥ ΛΑΠΠΑ

Ο Άγγελος Λάππας γεννήθηκε στο χωριό Χανδρινού της Μεσσηνίας το 1947. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας και υπηρέτησε ως καθηγητής σε σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, του Ομίλου για την UNESCO Τεχνών  Λόγου και Επιστημών Ελλάδος και Πρόεδρος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων. 
Έχει εκδώσει τα πιο κάτω έργα:
1.«Τρεις λόγοι και τέσσερα γράμματα για ένα ταξίδι» (ποιητική τετραλογία).
2. «Το ποτάμι ανάμεσά μας, μέσα μας» (καθημερινές ιστορίες σε ποιητικό λόγο)
3. «Όταν ο Άβελ θα σκότωνε τον Κάιν» (μυθιστόρημα), εκδόσεις Ιωλκός 
4. «Εντός των τειχών»  (ποίηση), Ιωλκός
5. «Απόδραση στην άλλη μέρα» (διηγήματα),Ιωλκός.
6. «Εικόνες και Πρόσωπα»(ποίηση), Γαβριηλίδης.
7.  «RE\UNION  Η ‘Θεωρία’ των πέντε δακτύλων» εκδ. Πηγή.
Ποιήματα, πεζά, κριτικές του και κριτικές του έργου του έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα περιοδικά, έντυπα και ηλεκτρονικά (όπως τα: «Μανδραγόρας», «Ποιητικά», «Πνευματική Ζωή», «Νέα Αριάδνη», στην «Έκφραση» Καλαμάτας, το «Ποιείν», το «diastixo.gr» κ. ά., καθώς και σε συλλογικά έργα (στη Λογοτεχνική Πρωτοχρονιά 2016 της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, στην Κυπριακή Φιλολογική Πρωτοχρονιά 2015, 2016 και 2017, στον 27ο τόμο της Εγκυκλοπαίδειας Χάρη Πάτση, στον τόμο «Σύγχρονοι Έλληνες Ποιητές» του Ομίλου για την Ουνέσκο, στις «Μεσσηνιακές Δημιουργίες» τόμος Δ΄,  Ε΄,  ΣΤ΄ και Ζ΄ της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων). Ποιήματά του έχουν βραβευθεί (έχει πάρει το πρώτο βραβείο ποίησης στον 33ο  διαγωνισμό της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών) και έχουν διακριθεί σε διάφορους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς.