Συνέντευξη με τον ποιητή Δημήτρη Παπακωνσταντίνου (Μέλος κριτικής επιτροπής 1ου Πανελλήνιου Διαγωνισμού Ποίησης ΚΕΦΑΛΟΣ)

Συνεχίζουμε την παρουσίαση των μελών της κριτικής επιτροπής του «1ου Πανελλήνιου Διαγωνισμού Ποίησης ΚΕΦΑΛΟΣ» του λογοτεχνικού περιοδικού μας. Σας υπενθυμίζουμε πως κάθε Σαββατοκύριακο και για όλο τον Ιούνιο θα παρουσιάζονται δύο μέλη από τη δεκαμελή κριτική επιτροπή, με μία συνέντευξη που θα δώσουν στον Εκδότη του Περιοδικού, Δημοσιογράφο και Λογοτέχνη, κ. Πλούταρχο Πάστρα.

Στη σημερινή μας παρουσίαση θα σας παρουσιάσουμε τον Καθηγητή Μέσης Εκπαίδευσης και Ποιητή, κ. Δημήτρη Παπακωνσταντίνου, ο οποίος απάντησε στις ερωτήσεις του κ. Πλούταρχου Πάστρα για το λογοτεχνικό του έργο. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

1. Ποια θεωρείτε πως είναι τα καταλληλότερα κριτήρια για μία αντικειμενική λογοτεχνική κριτική;

Aπόλυτα αντικειμενική κρίση δεν μπορεί να υπάρξει. Υπάρχουν άπειρες σκέψεις που μπορούν να εκφραστούν ποιητικά με άπειρους τρόπους. Ο κάθε ποιητής έχει τη δική του φωνή κι εκεί έγκειται ακριβώς η μαγεία και η αξία της ποίησης. Το απόλυτο ποίημα είναι μια ουτοπία. Στην ποίηση διαρκώς πλησιάζουμε και ποτέ δε φτάνουμε. Αυτό ο κάθε ποιητής οφείλει να το γνωρίζει κι από εκεί να αντλεί σεβασμό απέναντι στα έργα των άλλων. Aκόμα κι η πιο «ακατέργαστη» ποίηση έχει κάτι να πει, έχει κάτι να δώσει. Επειδή ο καθένας κρίνει κατ` ανάγκη υποκειμενικά, για καθαρά πρακτικούς σκοπούς, όπως σε έναν Πανελλήνιο διαγωνισμό, οι κριτές πρέπει να είναι πολλοί. Έτσι καταφέρνουμε να αναδείξουμε το έργο με τις περισσότερες αρετές. Ακόμα όμως δε μίλησα για τα δικά μου κριτήρια. Νομίζω πως απαιτείται πρώτα πρώτα βαθιά γνώση της Ελληνικής γλώσσας. Έπειτα, φαντασία κι εκφραστική τόλμη. Για μένα το ωραίο ποίημα δεν είναι εγκεφαλικά διατυπωμένο. Κάτι τέτοιο περιμένει κανείς σε ένα άρθρο ή καλύτερα σε ένα δοκίμιο. Η ποίηση απαιτεί χάρη κι απλότητα. Κάτω όμως από την ομορφιά και την απλότητα της επιφάνειας να διακρίνει κανείς τους μεγάλους γκρεμούς της ψυχής.

2. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για την ποίηση, ποιος θα ήταν αυτός;

Ποίηση είναι ο Λόγος που διεγείρει την ψυχή και την κάνει να φτερουγίζει καινούρια κι ανέγγιχτη.

3. Πως βλέπετε την ποίηση σήμερα; Ποιο θεωρείτε πως θα είναι το μέλλον της;

Δυστυχώς, η ποίηση διανύει μια μακρά περίοδο εσωστρέφειας. Η ποίηση γράφεται από ποιητές και διαβάζεται σχεδόν αποκλειστικά από ποιητές. Ο πολύς κόσμος αδιαφορεί. Στέκεται σε απόσταση. Κατά τη γνώμη τους, η ποίηση είναι «δύσκολη». Χρειαζόμαστε ένα άνοιγμα στην κοινωνία. Δεν ξέρω με ποιο τρόπο θα μπορούσαμε να το πετύχουμε αυτό. Ονειρεύομαι μια εποχή που η ποίηση θα αποκτήσει ξανά τη θέση που της πρέπει. Είμαστε όλοι μας υπεύθυνοι.

4. Γιατί γράφετε;

Γράφω γιατί υπακούω σε μια εσωτερική ανάγκη που δε σηκώνει αναβολή. Είναι η επιτακτική ανάγκη για έκφραση και επικοινωνία. Νομίζω πως η ποίηση είναι μέσα στη φύση του ανθρώπου, όπως το όνειρο, το χαμόγελο ή το δάκρυ. Ως όντα, έχουμε το προνόμιο του εσωτερικού διαλόγου. Ε, η ποίηση έρχεται να εξωτερικεύσει τον εσωτερικό διάλογο και να τον κάνει κτήμα της ανθρώπινης κοινότητας. Η ποίηση είναι μια απόλυτα φυσική διαδικασία.

5. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;

Μετά την τέταρτη ποιητική μου συλλογή, ξέρω  πια πως η ψυχή μου ανήκει στην ποίηση. Έχω εκδώσει και  δύο νουβέλες, αλλά ξέρω πως μόνο η ποίηση με γεμίζει πραγματικά.

6. Μιλήστε μας για το έργο σας.

Μέχρι στιγμής έχουν εκδοθεί έξι βιβλία μου. Τέσσερις ποιητικές συλλογές και δύο νουβέλες. Η προσπάθεια όμως συνεχίζεται. Η ποίηση είναι μια ισόβια μαθητεία. 

7. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;

Η τελευταία ποιητική συλλογή που διάβασα είναι «Τα οξέα του ποιήματος» του Τάσου Μάντζιου και χαίρομαι που μου δίνεται η ευκαιρία να μιλήσω γι` αυτό. Όπως γράφω και στην κριτική μου που δημοσίευσα σχετικά πρόσφατα στο fractalart, ο ποιητής Τάσος Μάντζιος καταφέρνει με απλά λόγια να δώσει πολύ βαθιά νοήματα. Είναι ένα αξιόλογο βιβλίο!

8. Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;

Να είναι σεμνός, αλλά όχι ηττοπαθής! Η διαφορά ανάμεσα σε αυτές τις δύο έννοιες είναι εξαιρετικά σημαντική.

9. Ποιος  ή ποιοι είναι ο αγαπημένος συγγραφέας ή οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Δε θέλω να μιλήσω για τους κλασικούς. Οι γίγαντες της ποίησης, Ελύτης, Καβάφης, Σικελιανός, Σεφέρης, Βρεττάκος, Σαχτούρης, Καρούζος… θα είναι πάντα σεβαστοί, όμως η ποίηση χρειάζεται μια συνέχεια, μια ανανέωση, όπως καθετί στη ζωή μας. Θαυμάζω την ποίηση του Χρήστου Τουμανίδη, του Τόλη Νικηφόρου, του Ηλία Κεφάλα, του Αντώνη Φωστιέρη, της Αλεξάνδρας Λουκίδου, αλλά και πολλών νεότερων ποιητών όπως είναι ο Γιώργος Δελιόπουλος, η Ξανθίππη Ζαχοπούλου, η Ιωάννα Αθανασιάδου, η Ελένη Κοφτερού, η Πέννυ Γιώσα κ.α Αναφερόμενος στους πιο νέους δημιουργούς, γνωρίζω πως τα ονόματά τους δεν είναι ευρέως γνωστά. Ίσως μάλιστα να μη σας θυμίζουν κάτι. Ίσως να είναι η πρώτη φορά που τα ακούτε. Είναι λοιπόν παρήγορη η σκέψη ότι η ποίηση έχει, τελικά, πολύ βαθιές ρίζες στην ιδιοσυγκρασία του Έλληνα και ότι νέοι δημιουργοί με σεμνότητα κι εργατικότητα, παράγουν σήμερα όσα θα διαβάζονται αύριο.

10. Πείτε μας λίγα λόγια για το νέο σας βιβλίο.

Το νέο μου ποιητικό βιβλίο έχει τίτλο «Ο Μέσα Ήλιος» και είναι αφιερωμένο στην αγάπη και τον έρωτα. Ο μέσα ήλιος είναι η αγάπη. Χωρίς αυτή βαδίζουμε στα τυφλά. Χωρίς αγάπη, ούτε φως ελπίδας υπάρχει,  ούτε ζεστασιά. Μιλώ για τον έρωτα, αλλά μιλώ και για την αγάπη απέναντι στη ζωή. Άλλωστε η σχέση μας με τη ζωή πρέπει να είναι ερωτική. Η συλλογή περιέχει 59 ποιήματα γραμμένα μετά το 2016 και εκδόθηκε τον περασμένο Μάρτιο από τις εκδόσεις «ΕΝΤΥΠΟΙΣ» στην Αθήνα.

 *     *     *

ΑΓΡΙΑ ΑΓΑΠΗ

(ποίημα του Ποιητή Δημήτρη Παπακωνσταντίνου) 

Πέρασε κάμπους και βουνά, πλαγιές ηφαίστεια
λουλούδια κόκκινα και τ’ άστρο της αυγής,
βρήκε να βάλει στα μαλλιά
η άγρια αγάπη μου.
Στον άνεμο γελά και δεν τη νοιάζει
που ’ναι τα πόδια της γυμνά.
Στο σύννεφο πλαγιάζει κι είναι τ’ όνειρο
χάδι δροσιά, φωτιά και φως, γλυκό τραγούδι.
“Φύσα, αεράκι, πάρε με μακριά”.
Πέρασε θάλασσες πλατιές, κάβους και βράχια.
Φύκια αλμυρά, λουλούδια του γιαλού
πήρε και φόρεσε.
Κι όλο στον άνεμο γελά και δεν τη νοιάζει
που’ ναι τα πόδια της γυμνά.

Από τη “Μικρή Περιήγηση” 1996

 *     *     *

XXII
(ποίημα του Ποιητή Δημήτρη Παπακωνσταντίνου) 

Πέσε βροχή, πέσε απαλή πάνω απ’ τις έγνοιες μου
πέσε απαλή, σαν μουσική που ξεμακραίνει
αγνή και άγια σαν εικόνα μυστική, απόμακρη
φίλων που χάθηκαν στο χθες, φίλων που θά ’ρθουν.
Πέσε βροχή σαν δάκρυ που κυλά
ζεστό στο τζάμι στα κλειστά πορτόφυλλα
μέσα στα διάπλατα ματάκια των παιδιών, μες στα μικρά
χεράκια π’ αγκαλιάζουν το παιχνίδι.
Σίμωσε λίγο ακόμη, σίμωσε
φανάρι τ’ ουρανού, γλυκό φεγγάρι
πάνω απ’ τα δέντρα, τα νερά που πρασινίζουνε
βαθιά κι ακίνητα, γαλήνια μαγεμένα.

*     *     *

ΠΡΟΑΣΤΙΑ

(ποίημα του Ποιητή Δημήτρη Παπακωνσταντίνου) 

Τώρα που μάθαμε επιτέλους αδερφοί μου
να λέμε γη τη γη, χιόνι το χιόνι
πέτρα την πέτρα -όχι ψωμί- χέρι το χέρι
σαν πού θα πορευτούμε, πού θ`απλώσουμε
τα βήματά μας, πού τον ύπνο μας;
Τώρα που σύννεφα δεν έχει πια ν`αδράξουμε
-πέρασαν βλέπεις οι καιροί και δεν αεροβατούμε-
σαν πού θα κρύψουμε τη θλίψη, πού τη γύμνια μας;
Ποια πολιτεία μακρινή θα μας δεχτεί
πού θ`ακουμπήσουμε
τα παιδικά μας όνειρα, πού την αγρύπνια;
Σ`ανούσιες διαδρομές σπίτι-δουλειά
στην ασταμάτητη βροχή στην επίπεδη μέρα
ας προσπεράσει το λοιπόν ξανά η Άνοιξη
με τα παράφορα τραγούδια και τα λάβαρα
με τα λουλούδια της και τα βεγγαλικά
ν`ανάψει φως στους κάμπους και τα πέλαγα
σαν οπτασία απατηλή, νέφος λευκό
κάτω απ`τα βλέφαρα των ονειροπαρμένων.

Από τη συλλογή “Ψιθυριστά στο φως, στο έρεβος” 2016.

*     *     *

ΓΙΑ ΔΕΙΤΕ

(ποίημα του Ποιητή Δημήτρη Παπακωνσταντίνου) 

Βαθιά βυθίζονταν τα δάχτυλα στη σάρκα σου
χάραζαν νέα μονοπάτια στον πηλό σου
μ`αφράτο χώμα και νερό, μ` αγάπη σ` έπλαθα
όμορφη να `σαι όσο καμιά και μες στο φως σου
να μένει η Άνοιξη εδώ, πάντα να παίζουνε
με τιτιβίσματα τρελά τα χελιδόνια
μες στ` ανοιχτά λιβάδια καταγάλανα
όνειρα-σύννεφα απαλά να ταξιδεύουν.
Ω, δείτε τώρα, δείτε όλοι την αγάπη μου
με τα γυμνά της πόδια στη βροχούλα
πώς χορεύει
πώς μου υφαίνει τραγουδάκια, πώς κεντά
με τα χεράκια τα λευκά της παραμύθια.

Από τη συλλογή “Ο Μέσα Ήλιος” 2018.

*     *     *

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΝΟΥ

Ο ποιητής Δημήτρης Παπακωνσταντίνου γεννήθηκε στη Λάρισα, όμως ζει με την οικογένειά του μόνιμα στην Κοζάνη, όπου εργάζεται ως καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης. Είναι τακτικό μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών. Ποιήματά του φιλοξενούνται σε διάφορα έντυπα και διαδικτυακά περιοδικά. Κάποια από αυτά απέσπασαν βραβεία και διακρίσεις σε Πανελλήνιους Διαγωνισμούς. Μερικά έχουν μεταφραστεί στη γαλλική γλώσσα.

Έργα του:

1.“Μικρή Περιήγηση”, ποίηση, εκδόσεις “ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ”, Θεσσαλονίκη 1996. Β΄έκδοση, Αθήνα 2017 από τις εκδόσεις “ΕΝΤΥΠΟΙΣ”. 
2.“Ψιθυριστά στο φως, στο έρεβος”, ποίηση, εκδόσεις “ΠΗΓΗ”, Θεσσαλονίκη 2016.
3.“Νυχτοπερπατήματα”, νουβέλα σε ψηφιακή μορφή (e-book), από τις εκδόσεις “24 γράμματα”. 
4.“Αχαρτογράφητα”, ποίηση haiku σε συνεργασία με την ποιήτρια και μεταφράστρια Παναγιώτα Τσορού. Το βιβλίο εκδόθηκε ως ψηφιακό (e-book) από τις εκδόσεις “24 γράμματα”.
5. “Ο Μέσα Ήλιος”, ποίηση, εκδόσεις “ΕΝΤΥΠΟΙΣ”, Αθήνα 2018.
6. “Η τροχιά του βέλους”, νουβέλα, από τις εκδόσεις “Όστρια”, Αθήνα 2018.